zo veel te leren van collega's nr 1 2013 37 zo veel te leren van collega's Renovatieoplossingen in de praktijk kunnen zeer divers zijn. D? oplossing bestaat niet. Daarom spelen referen- ties een grote rol in het zicht- baar krijgen van de mogelijk- heden. Daarbij gaat het niet alleen om de technische mogelijkheden, maar even- zeer om de sociale compo- nent. Alfred van den Bosch, directeur vastgoed en advies van De Alliantie, weet dit. De woningcorporatie is zich bewust van de opgave die er ligt en speelt daar met haar beleid op in. "Er is zo veel te leren van collega's. Ervarin- gen van andere projecten kunnen bijdragen leveren aan slimmer worden." tekst janneke klunder foto de alliantie "De bouwwereld staat bol van ketensamenwerking. Op allerlei manie- ren zoeken partijen gezamenlijk naar slimmere oplossingen. De opval- lendste voorbeelden lijken vaak over grote complexe projecten te gaan. Maar misschien moeten we juist aan de andere kant beginnen: de aanpak van de bestaande woningvoorraad waar woningtypen, los van detailverschillen, toch in hoofdlijnen beperkt zijn", gaat Alfred van den Bosch van start. "Wie herkent niet de woningen en flats uit de jaren zestig, of de bloemkoolwijken van de jaren zeventig? De afgelopen jaren is er sprake van een revival van de bestaande voorraad. Naast de herontwikkeling van verschillende oude kantoor- en bedrijfsgebouwen vraagt juist ook de eigen woningvoorraad om aandacht. Corporaties zijn op dit moment vooral op zoek naar het slim combineren van ingrepen met het verduurzamen van de woningvoorraad. Het zal in de toekomst beter, sneller en goedkoper moeten", stelt hij. BunDEling Volgens Van den Bosch is bundeling van kracht, kennis en innovatie essentieel om voortgang te boeken. Om die reden heeft De Alliantie in 2012 een stap gezet naar de bundeling van haar activiteiten rond de bestaande voorraad. "We concludeerden zo'n anderhalf jaar geleden dat we onze mensen te veel verdeeld hadden over vier verschillende regio's waardoor ieder op een eigen manier de slimste werkwijze zocht. In 2012 hebben we de verschillende onderdelen gebundeld in ??n orga- nisatie Onderhoud & Renovatie. Binnen dit onderdeel zoeken we langs de gedachte van productielijnen naar een verdergaande optimalisatie en innovatie", legt hij uit. Met een kleine 60.000 woningen in bezit, onder- houdt, verbetert en renoveert de corporatie jaarlijks zo'n 1500 wonin- gen. "Door deze te clusteren naar type en ingreep willen we de uitvoe- ring optimaliseren en de kwaliteit verbeteren. Al na een aantal maanden zien we de eerste resultaten binnen de organisatie duidelijk worden." gRotE DRuk "Verschillende collega-corporaties zijn net als wij de afgelopen jaren al aan het experimenteren geweest. Nu maken we de stap om onze productie massiever in deze nieuwe methodiek in te zetten", vertelt Van den Bosch, waarmee hij doelt op het samenwerken met marktpar- tijen vanuit productielijnen. "De verandering moet snel gaan. Het inves- teringsvolume van corporaties staat ? als gevolg van het overheidsbe- leid ? helaas onder grote druk. Er wordt dus al veel ge?xperimenteerd, maar de uitwisseling van kennis is onvoldoende. Ik zie nog te weinig versterkende effecten van al die verschillende ervaringen. In eerste aanleg heeft onze nieuwe organisatie nu behoefte aan goed en systematisch inzicht in de goede en slechte ervaringen vanuit de praktijk. We willen weten welke renovaties een succes zijn en waar de Het Ceramplein in de Indische buurt in Amsterdam is een renovatieproject van De Alliantie. zo veel te leren van collega's38 nr 1 2013 tevredenheid van de huurders het grootst was. Of wat de karakteristie- ken zijn van een succesvolle samenwerking. Maar we willen ook zeker weten van welke corporaties De Alliantie kan leren", voegt hij toe. VEEl tE lEREn "Uiteraard clusteren en evalueren wij onze eigen projecten, maar zelfs een grote corporatie als De Alliantie is niet meer dan 2,5 procent van de sector. Er is zo veel te leren van collega's. Ervaringen van andere projecten kunnen bijdragen leveren aan slimmer worden. De voorberei- dingstijd wordt korter, door de praktijkervaring wordt herhaling van faal- kosten voorkomen, en doordat het denkwerk begint bij de laatste state- of-the-art van een ingreepsoort is het makkelijker om de volgende inno- vatieve stap te zetten. We zijn op zoek naar de goede systematische aanpak. We werken op sommige onderwerpen met een beperkt aantal koplopers samen, bijvoorbeeld met negen andere partijen in Lincubator, waarmee we op zoek zijn naar het nieuwe betaalbare wonen. Daardoor kan de ontwikkeling goed worden aangestuurd en zijn best practices te ontsluiten", legt de directeur vastgoed en advies uit. DAtABAsE Een goede database is een belangrijk hulpmiddel in de zoektocht naar de essenti?le karakteristieken van projecten, stelt Van den Bosch. "Het is niet makkelijk om juist die karakteristieken voor renovaties en verbe- teringen eenduidig te benoemen. Het verduurzamen van een jarenze- ventigflat vraagt iets anders dan de renovatie van historische panden binnen de ring van Amsterdam. Mijn gedroomde database ordent voor verschillende onderdelen projecten op hun effect. Bijvoorbeeld de waar- dering van onze huurders, het resultaat van de aannemers of het duur- zame effect. Het Nationaal Renovatie Platform heeft vanuit zijn jaarlijkse beoordeling van projecten voor de Gulden Feniks een breed inzicht in bewonderenswaardige projecten, maar het zinvol ontsluiten blijkt nog niet eenvoudig", constateert hij. AAnknopingspunt In de renda projectendatabase zijn ruim 120 verschillende projecten gedocumenteerd. "Er is zelfs een behoorlijke aanzet gemaakt om te kunnen selecteren, door een aantal criteria te benoemen zoals woning- type, bouwperiode, onderdeel en ingreepsoort. Het geeft een kort alge- meen inzicht in het project, maar mist een tool om juist de specifieke punten snel naar boven te halen", vindt Van den Bosch. "Waar zitten de opvallende innovaties of opbrengsten van de projecten in de data- base? Voor ons is het in ieder geval een goede start en een aankno- pingspunt om in het directieoverleg over onze projectopstart en -analyse, de komende tijd steeds een referentieproject uit de database ernaast te zetten. We zullen dan zien hoe ons kader zich verhoudt tot andere vergelijkbare projecten in het land, en daarnaast kijken we naar welke inhoudelijke of procesinput we kunnen meenemen in het vervolg- traject. Maar voor een serieuze deling en ontsluiting van kennis via een database is meer input nodig. Zouden er voldoende koplopers te vinden zijn om zo'n stap vooruit te maken?", vraagt Van den Bosch zich af. colofon Colofon Dit magazine is onderdeel van renda, kennis- platform bestaande bouw. Het magazine verschijnt 4x per jaar en 2x per jaar verschijnt een themanummer. REDACtiE Martin Liebregts (hoofdredacteur) Janneke Klunder (eindredacteur) Tanja Bongers, Jan Willem van de Groep, Sjoerd KlijnVelderman, Haico van Nunen, Bas Sievers en Paul Terwisscha van Scheltinga REAgEREn? Heeft u een vraag/opmerking over het blad? Of wilt u reageren op een bepaald artikel? Neem dan gerust contact met ons op. Wij horen graag van u. renda@aeneas.nl AAn Dit nummER wERktEn mEE: Wilbert Leistra, Nico Nieboer, Ad Straub en Henk Visscher. Bezorgklacht of onjuiste adressering? Laat het ons weten en wij lossen het voor u op. lezersservice@aeneas.nl T 0411 65 00 83 uitgEVER Fannie Groenen, ?neas, uitgeverij van vakinformatie bv Postbus 101, 5280 AC Boxtel T 0411 65 00 85 www.aeneas.nl, mail@aeneas.nl mEDiA-ADVisEuR Fannie Groenen, F.Groenen@aeneas.nl, T 0411 65 00 87. REnDA woRDt mEDE mogElijk gEmAAkt DooR: BAM Woningbouw Faay Vianen Itho Daalderop Wienerberger tRAffiC Hanneke Schaap, H.Schaap@aeneas.nl, T 0411 65 00 86. VoRmgEVER Rimke Bartels, Twin Media bv, Culemborg liDmAAtsChAp Basislidmaatschap (4x magazine): gratis Standaardlidmaatschap (platform): 257,- Prijs is exclusief btw. Buiten Nederland geldt een toeslag voor extra porto. Indien u het lidmaatschap betaalt d.m.v. automatische incasso ontvangt u 3% korting. Een stan- daardlidmaatschap loopt per jaar en kan op elk gewenst moment ingaan. Opzegging moet altijd schriftelijk gebeuren, uiterlijk twee maanden voor vervaldatum. ISSN 2211-5358 ? ?neas, uitgeverij van vakinformatie 2013. Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder toestemming van de uitgever. De algemene publicatievoorwaarden van de uitgever worden verondersteld bij de auteur bekend te zijn en zijn op aanvraag beschikbaar. Hoewel de grootst mogelijke zorg wordt besteed aan de inhoud van het blad, zijn redactie en uitgever van renda niet aansprake- lijk voor de gevolgen, van welke aard ook, van handelingen en/of beslissingen gebaseerd op de informatie in deze uitgave. Niet altijd kunnen rechthebbenden van gebruikt beeldmateriaal worden achterhaald. Belanghebbenden kunnen contact opnemen met de uitgever. Renda wordt tevens elektronisch opgeslagen en ge?xploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdra- gen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen, e.e.a. overeen- komstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaar- den. Deze liggen bij de redactie ter inzage en zijn op te vragen. Deel uitmaken van een trans- parant netwerk? toegang tot renda voor al uw medewerkers? uw projecten en die van ande- ren zorgvuldig gedocumen- teerd en inzichtelijk gemaakt? Neem een Corporate lidmaat- schap op renda. Hiervoor kunt u contact opnemen met Fannie Groenen: F.Groenen@aeneas.nl; T 0411 65 00 87. Deel uitmaken van een netwerk dat representatief is voor de gehele bouwkolom? Een communicatieadvies op maat en meepraten over de inhoud? Word Partner of Premium Partner van renda. Hiervoor kunt u contact opnemen met Fannie Groenen: F.Groenen@aeneas.nl; T 0411 65 00 87. word gRAtis lid van renda en ontvang 4x per jaar magazine renda en de wekelijkse digitale nieuws- brief geheel gratis. www.REnDA.nl/basislidmaatschap