Een forse en abstracte sculptuur als oriëntatiepunt in de groene ruimte ismisschien wel de beste omschrijving voor het nieuwe Atlasgebouw van Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Licht, lucht en ruimte karakteriseren ook het strakke interieur. Het gebouw, dat de centra Bodem, Water & Klimaat en het Natuurplanbureau gaat huisvesten, representeert de ambitie van de Wageningen Universiteit en moet een positieve invloed hebben op het uitdagende werk dat hier binnen dagelijks plaatsvindt.
Wageningen ? Atlasgebouw 20 c Project
Project
cWageningen ? Atlasgebouw
Een forse en abstracte sculptuur als ori?ntatiepunt in de groene ruimte is
misschien wel de beste omschrijving voor het nieuwe Atlasgebouw van
Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Licht, lucht en ruimte
karakteriseren ook het strakke interieur. Het gebouw, dat de centra Bodem,
Water & Klimaat en het Natuurplanbureau gaat huisvesten, representeert de
ambitie van de Wageningen Universiteit en moet een positieve invloed hebben
op het uitdagende werk dat hier binnen dagelijks plaatsvindt.
JeroenMusch
Wageningen ? Atlasgebouw 21
cGer de Vries en Peter Teeuw
De projectbeschrijving is verzorgd door
Ger de Vries (V&L consultants Rotter-
dam en gastdocent MilieuTechnisch
Ontwerpen, faculteit Bouwkunde TU
Delft) en Peter Teeuw (universitair do-
cent MilieuTechnisch Ontwerpen, facul-
teit Bouwkunde, TU Delft en werkzaam
bij BEAR Architecten, Gouda).
naderen het gebouw via een zigzaggende hellingbaan. Vanaf deze hel-
lingbaan is er zicht op de zich steeds wijzigende plasticiteit van de gevel.
Binnen loopt men vrijwel direct het grote atrium binnen waarin stalen loop-
bruggen zorgen voor een plastisch spel. Zij verbinden boven elkaar gele-
gen verdiepingen en bevorderen zo het informele contact tussen de di-
verse gebruikers.
het gebouw huisvest laboratoria en kantoren. het atrium zorgt voor extra
daglicht in het gebouw. Laboratoria, vergaderruimten, opslagruimten en
de installatieruimten liggen op de lagere verdiepingen. De kantoren zijn op
de hoger gelegen verdiepingen gesitueerd. oorspronkelijk waren er geen
onderwijsfuncties in het gebouw gepland, maar uiteindelijk zijn die er wel
gekomen. op de begane grond zijn onder andere de fietsenstalling en
diverse opslagruimten ondergebracht.
Flexibiliteit
het gebouw is om verschillende redenen flexibel te noemen. omdat het
gebouw zowel laboratoria als kantoren huisvest is de verdiepingshoogte
in het hele gebouw 3,60 meter. hierdoor zijn kantoren en laboratoria in
principe uitwisselbaar. De flexibiliteit wordt nog vergroot doordat met de
dragende gevel grote zones in het gebouw kolomvrij zijn en er zo een vrije
indeelbaarheid ontstaat. Ten slotte is de dragende sculptuur van de gevel
opgetrokken tot boven het gebouw waardoor in de toekomst een extra
verdieping op het gebouw kan worden geplaatst.
het gebouw heeft een volledig geklimatiseerd binnenmilieu. hierbij wordt
gebruik gemaakt van warmte- en koudeopslag in de bodem en van warm-
teterugwinning. In de gevelzone is vloerverwarming aangebracht die de
koudeval van de vliesgevel compenseert. hierdoor ontstaat er bij een vol-
ledige glasgevel toch een aangenaam klimaat in deze zone.
De nieuwbouw is een gevolg van de wens van het Wageningen universi-
teit en researchcentrum (Wur) om al zijn afdelingen en disciplines te con-
centreren op ??n universiteitscampus `De Born' aan de noordzijde van
Wageningen. het masterplan voor de locatie bestaat uit een rand van
bebouwing rondom een centrale groene ruimte. het Atlas gebouw staat
daarin als een abstracte, kubusvormige sculptuur. In hoofdopzet bestaat
het gebouw uit een vierkante ring rond een groot atrium. het ontwerp is
van de hand van de architectenbureaus van den oever, Zaaijer & Partners
architecten uit Amsterdam en rafael Vi?oly Architects uit new York. het
gebouw karakteriseert zich als een transparant en open gebouw en is
onlangs opgeleverd.
Expressieve draagstructuur
De sculpturale expressie van het gebouw ontstaat door een gelaagdheid
in de gevel. Dit is bereikt door de opvallende hoofddraagconstructie bui-
ten het gebouw te plaatsen op 70 cm afstand van de feitelijke gevel. het
dragende betongrid vormt zo een transparante laag van diagonale lijnen
voor de vliesgevel van glas en aluminium. het grid draagt de verdieping-
vloeren waaraan vervolgens de glasgevel is afgesteund.
het betongrid / skelet bestaat uit verdiepingshoge prefab elementen in de
vorm van twee op zijn kant staande vierkanten. Alleen de hoekelementen
zijn afwijkend. elk element is 3,60 meter hoog en 7,20 meter breed. De
prefab elementen zijn eerst geplaatst waarna de vloerbalken in het skelet
zijn opgehangen. Dit gebeurt in het midden daar waar de vierkanten el-
kaar raken. Aan de atrium zijde steunen de vloerbalken op de twee kernen
of op kolommen.
Ruimtelijke werking
het ruimtelijke concept van het gebouw is eenvoudig en tegelijkertijd
spectaculair. De entree bevindt zich op de eerste verdieping. Bezoekers
JeroenMusch
Wageningen ? Atlasgebouw 22 c Project
Detail oplegging grid
Oostgevel
JeroenMusch
VAnDenoeVer,ZAAIJer&PArTnersArchITecTen
Wageningen ? Atlasgebouw 23 c Project
Projectgegevens
x opdrachtgever en eigenaar: Wageningen
universiteit en researchcentrum (Wur),
Wageningen
x gebruikers: centrum Bodem, gedeelte
centrum Water & Klimaat
x architecten: van den oever, Zaaijer &
Partners architecten, Amsterdam in samen-
werking met rafael Vi?oly Architects Pc,
newYork, usA
x projectarchitect: rafael Vi?oly
x projectteam: ir. W.M. Zaaijer, ir. L. Vosmer,
ir. M. Kolova, ing. e.Th.M. Plas
x hoofdaannemer: Visser & smit Bouw bv,
Papendrecht (onderdeel van VolkerWessels,
rotterdam)
x onderaannemer gevelgrid: oudenallen,
Geertruidenberg
x installateur W: Wolter & Dros BV, Warnsveld
x installateur e: uLc electra BV, utrecht
x constructeur: Pieters Bouwtechniek,
haarlem BV
x adviseur: ABT adviseurs in bouwtechniek BV,
Velp
x adviseur W-, en e-installaties: schreuder-
Groep ingenieurs/adviseurs, Apeldoorn
x adviseur bouwfysica: DGMr raadgevende
Ingenieurs BV, Arnhem
x bruto vloeroppervlakte: 10.900 m2
x netto vloeroppervlak: 10.095 m2
x bruto inhoud m3: 49.500 m3
x bouwkundige kosten: 11.000.000,-
x installatiekosten: 3.100.000,- [W-installatie]
en 1.500.000,- [e-installatie]
x inrichtingskosten: 550.000,- t.b.v. labora-
torium meubilair
x kosten vaste voorzieningen: Totale terreinont-
wikkeling ca. 3.000.000,- en terreinwerken
x totale kosten: 16.000.000,-
[B+W+e+inrichting]
x start bouw: mei 2005
x oplevering: oktober 2006
x locatie: Wageningen, complex De Born,
Mansholtlaan / hoek Droevendaalsesteeg
Informatie en documentatie
x van den oever, Zaaijer & Partners architec-
ten, Amsterdam, tel. 020 6919115, fax 020-
6965349, www.oz-p.nl, info@oz-p.nl.
x rafael Vi?oly Architects Pc, new York, usA,
www.rvapc.com.
Doorsnede
Wapening voor een standaardelement,
gereed voor plaatsing in de mal. Duidelijk
te zien zijn de trekstangen ? 50 mm
voorzien van hun Ral 9006 coating en de
thermisch verzinkte oplegnok ten behoeve
van de vloerliggers.
JeroenMuschVAnDenoeVer,ZAAIJer&PArTnersArchITecTenVAnDenoeVer,ZAAIJer&PArTnersArchITecTen
Vloeroplegging
De vloerbalken bestaan uit ThQ liggers waardoor de balken
in ??n vlak ge?ntegreerd in de vloer komen te liggen. De
delen van de liggers die buiten de vliesgevel steken zijn
ingepakt om thermische en brandwerende redenen. een
dergelijke constructie is op zich niet nieuw, maar de com-
plexiteit en de bijzondere wijze waarop bij dit gebouw de
belastingafdracht plaats vindt maken het technisch tot een
onconventioneel en innovatief geheel.
Reacties