Utrecht ? De Cockpit 18 c Project Project cUtrecht ? De Cockpit Met 120 km per uur een gebouw beleven. Dit was het uitgangspunt waarmee ONL [Oosterhuis_L?n?rd] begon aan het ontwerp voor een geluidscherm langs de A2 in Utrecht. Het scherm werd meer dan een geluidscherm alleen en herbergt ook een autoshowroom. Mede door innovaties in het ontwerp- en productieproces is binnen een standaard budget een verre van standaard gebouw ontstaan. ONL[OOsterhuis_L?N?rd] Utrecht ? De Cockpit 19 c Project cGer de Vries en Alexia Luising De projectbeschrijving is verzorgd door Ger de Vries (V&L Consultants-Rotter- dam en gastdocent Milieutechnisch Ontwerpen in relatie tot Architectuur, Faculteit bouwkunde, TU-Delft) en Alexia Luising (universitair docent Mi- lieutechnisch Ontwerpen in relatie tot Architectuur, Faculteit bouwkunde, TU-Delft). Naast ONL waren twee partijen betrokken bij de constructie van het ge- luidscherm en `de Cockpit': ??n voor de gehele constructie en ??n speci- fiek voor de staalconstructie van het gebouw met detaillering van het knooppunt. het gebouw is niet aanbesteed, maar als product in zijn geheel ontworpen. het ontwerp is op een aantal details na uitontwikkelt en daarna opgeleverd. er is geen sprake van een turn-key project, maar er is voortdu- rend overleg geweest met de opdrachtgever gedurende het proces. Gebleken is dat binnenklimaatadviseurs toch nog moeite blijken te hebben met innovatieve processen op het gebied van gebouwontwerp zoals dat bij dit project. het zou zijn toe te juichen als zij vroeg in het ontwerpproces creatief met de mogelijkheden om zouden gaan die de toegepaste manier van ontwerpen eigenlijk van hun verlangt, en ze zich zouden verdiepen in de essentie van het ontwerp. Innovatief het gebouw is innovatief op verschillende vlakken. het meest opvallend is de technische en organisatorische innovatie door toepassing van het `file- to-factory' principe waardoor `mass customisation' mogelijk is (zie kader). deze technische innovatie maakt dat er veel ontwerpvrijheden zijn ont- staan die tot weer architectonische innovatie hebben geleid. de ontwerper hoeft immers niet meer volgens vaste stramienen te ontwerpen. Architect Kas Oosterhuis merkt op dat het tegelijk ook een uitdaging is om de mogelijkheden ten volle te benutten. door de knooppunten van de staalconstructie momentvast uit te voeren was tijdens de bouw geen stei- ger nodig. het gebouw vormde als het ware zijn eigen steiger. Op steden- bouwkundig gebied zit de vernieuwing in de visie dat gebouw en geluid- scherm niet meer gescheiden zijn maar met elkaar zijn gefuseerd. dit levert naast stedenbouwkundige ook economische voordelen op. b het projectbureau Leidsche rijn gaf ONL opdracht om een studie te ma- ken voor de afscherming van de Vinex-locatie Leidsche rijn van de A2. het 1,5 kilometer lange geluidscherm moest ook het programma voor een commerci?le functie herbergen. dit leverde een ontwerp op dat een fusie is van een geluidscherm en een gebouw: de Acoustic Barrier en het Cock- pitgebouw. Ze vloeien naadloos in elkaar over. Architect Kas Oosterhuis vertelt dat het geluidscherm geen schutting moest worden, maar een com- binatie van een gebouw en een scherm met een begin en een einde. het is opgebouwd uit een stalen frame waarop glazen panelen zijn bevestigd. in het midden van het lint verbreedt het zich waardoor ruimte ontstaat voor het Cockpitgebouw met een oppervlak van 6.400 m2. Ge?ntegreerd de opdrachtgever voor `de Cockpit', hessing Autobedrijven, zag in de bijzondere vorm een goede locatie voor een autoshowroom en confor- meerde zich aan de reeds gevormde ontwerpuitgangspunten. Aan de snelwegzijde is `de Cockpit' open en transparant. het wordt ge- vormd door een buizenconstructie. de achterzijde is gesloten waardoor het gebouw zich naar de snelweg keert. het gebouw is ge?ntegreerd met de constructie. door de hoge ruimtes en de stoere constructie lijken de auto's als je binnen loopt bijna dinky-toys. Om kunstlicht reflecties op de automobielen te voor- komen is de glasgevel tot in de nok doorgetrokken en om hinderlijke zon- instraling tegen te gaan zijn de ramen van beneden naar boven in toene- mende mate gecoat. Binnen valt dit totaal niet op. de auto's zijn vanaf de snelweg goed zichtbaar doordat de onderste lagen glas verticaal of terug- hellend zijn geplaatst. 's Avonds fungeert het gebouw door zijn transparan- tie als een soort koplamp langs de snelweg waarmee het de functie van showroom benadrukt. ONL[OOsterhuis_L?N?rd] Utrecht ? De Cockpit 20 c Project ONL[OOsterhuis_L?N?rd] ONL[OOsterhuis_L?N?rd] ONL [OOsterhuis_ L?N?rd] Projectgegevens x initiatief: Projectbureau Leidsche rijn x Opdrachtgever: hessings Autobedrijven bv, utrecht x Architect: ONL [Oosterhuis_ L?n?rd], rotterdam x Projectarchitect: Kas Oosterhuis Prof. ontwerpmethoden Fac. Bouwkunde tu-delft x Ontwerpteam: Kas Oosterhuis, ilona L?n?rd, Cas Aalbers, sander Boer, Gijs Joosten, tom hals, ines Moreira, dimitar Karanikolov, Vlatin Petrov, tom smith, richard Lewis, Andrei Badescu, Maciek swiatkowsky x Adviseur / productie /montage staalconstructie: Meijers staalbouw BV, serooskerke x Glasproducent: Absoluut Glastechniek BV, Venlo x installateur W/e: installatiebedrijf Andriessen, houten x Constructeur: Faktor BV Konstructieburo, Middelburg (staalconstructie) Van der Vorm engineering Maarsen BV, Maarssen (fundering) x Oppervlak: 6.400 m? x Aanneemsom: 5.100.000,- x Oplevering: 2005 x Locatie : Proostwetering 53, utrecht. www. hessing.nl Informatie en documentatie ONL [Oosterhuis_L?n?rd], rotterdam, tel. 010 2447039, fax 010 2447041, info@oosterhuis.nl, www.oosterhuis.nl een script voor staal in Bouwen met staal 190, juni 2006. Architectuur in Nederland. Jaarboek 2005/06. NAi uitgevers, rotterdam. Utrecht ? De Cockpit 21 c Project `File-to-factory' tijdens het ontwerpproces is gebruik gemaakt van het `file-to-factory' principe. het ontwerp dat met behulp van computermodellen is ge- maakt gaat daarbij zonder enige tussenkomst naar de fabriek. in dit geval naar Meijers staalbouw waar met behulp van een pons-knip- machine in een geautomatiseerd proces alle unieke onderdelen zijn geproduceerd. een intensieve samenwerking tussen architect en staalbouwer was hierdoor wel vereist. in de gevel zijn 40.000 stalen profielen en 10.000 glazen panelen gebruikt die allemaal van elkaar verschillen. Op deze manier is `mass customisation' realiteit gewor- den. ieder onderdeel kan anders zijn mits het maar onderdeel is van hetzelfde systeem. het principedetail van het knooppunt is volgens hetzelfde principe gemaakt. Na nummering en ordening worden ze naar de bouwplaats vervoerd. ONL[OOsterhuis_L?N?rd] ONL[OOsterhuis_L?N?rd]ONL[OOsterhuis_L?N?rd]