nr 2 2014 opinie28 opinie tilburg zet in op nul-op-de-meter In vier jaar tijd 4000 woningen energiezuiniger maken door drie ener- gielabelstappen, of ten minste een verbetering tot label B. Die afspraak maakte Tilburg in 2010 met woningcorporaties en vertegenwoordigers van huurders binnen de gemeente. De ervaring van de afgelopen jaren heeft geleerd dat het goed mogelijk is om minstens 70% van de huur- ders achter zo'n renovatie te scharen. Ik deel dan ook niet de kritiek dat dit percentage ? gangbaar bij zulke projecten ? te hoog zou zijn. Bij aanvang hadden de Tilburgse huurders moeite met de huurverho- ging die gepaard ging met het energiezuiniger maken van hun woning. Maar uiteindelijk bleken de drie betrokken corporaties, ieder op eigen wijze, bijzonder succesvol in het overtuigen van huurders. Dat gebeurde bijvoorbeeld door bij mensen thuis het gesprek aan te gaan. Andere bewoners werden over de streep getrokken door het vooruit- zicht van niet alleen een comfortabeler huis, maar ook een nieuwe badkamer. Corporatie Tiwos is een van de zes verhuurders die betrok- ken is bij De Stroomversnelling. Zij gaf in een project bewoners de keuze uit een standaardrenovatie of een renovatie met isolatiemaatre- Tilburg streeft naar een betaalbare sociale woning- voorraad op de lange termijn. Om dat te bereiken, investeert de gemeente fors in energiebesparende reno- vaties. Prijzen van stroom en gas drukken immers steeds zwaarder op het budget van de armste inwoners van de stad. In navolging van De Stroomversnelling starten corporaties en bouwers, met steun van de gemeente, met de ontwikkeling van nul-op- de-meter-woningen. tekst berend de vries (d66), wethouder wonen gemeente tilburg foto vereniging de stroomversnelling, frank hanswijk nr 2 2014opinie 29 gelen. De meesten kozen bewust voor isolatiemaatregelen. Natuurlijk is het voor corporaties soms lastig om instemming van 70% van de huurders te verkrijgen, zeker als het gaat om forse investeringen in zeer verouderde woningen. Toch ben ik er voorstander van dit percentage te handhaven. Mijn voorkeur gaat uit naar een volwassen gesprek met bewoners om zo een breed draagvlak voor energiebespa- rende renovaties te cre?ren. TILBURGSE ENERGIE GARANTIE Draagvlak verwerven wordt uiteraard makkelijker naarmate het financi- eel voordeel voor huurders concreter wordt. Dat kan door bewoners een vastgestelde besparing te garanderen op hun energielasten. In onze gemeente hebben we daarmee ervaring opgedaan in de particu- liere bouw via de Tilburgse Energie Garantie. Dat is een soort verzeke- ring tegen hogere gasprijzen dan op basis van het energiebesparingsad- vies mag worden verwacht. Particulieren betalen een `premie' van 1% van het bedrag dat ze in energiemaatregelen investeren. In ruil daarvoor krijgen ze gedurende vijf jaar kosten voor gasverbruik vergoed indien die hoger uitvallen dan beloofd. Een vergelijkbare garantie kan ook bij nul-op-de-meter-renovaties in de sociale sector worden toegepast. Uiteraard zijn zulke afspraken alleen mogelijk als huurders bereid zijn te letten op hun energieverbruik. En bouwers moeten kunnen waarmaken wat corporaties beloven. WOONLASTENONDERZOEK Huurverhogingen zijn tot op zekere hoogte voorspelbaar, energieprijzen zijn dat niet. Daarom is het zo belangrijk om door renovaties het gas- en stroomverbruik terug te dringen. In 2009 liet Tilburg als een van de eerste gemeenten een RIGO-onderzoek uitvoeren naar de verhouding tussen de inkomsten van huurders en hun woonlasten. Een behoorlijke tot een grote groep inwoners bleek een veel te hoog percentage van het inkomen kwijt te zijn aan wonen. Het onderzoek heeft onze ogen geopend. Een dergelijk onderzoek zal zeker worden herhaald. De onderzoeksresultaten hebben ertoe bijgedragen dat er een dialoog op gang is gekomen tussen ambtenaren van milieuzaken en die van volkshuisvesting. Gevolg is ook dat corporaties in gesprekken met nieuwe bewoners nu niet alleen de huur, maar ook de energiekosten aan de orde stellen. Ze doen dit aan de hand van het gemiddelde ener- gieverbruik van een bepaald type woning. Mijn inzet is om op korte termijn alle huurwoningen binnen de gemeente toe te wijzen op basis van woonlasten. Ook belangenorganisaties van huurders omarmen dit principe. Bovendien vormt deze manier van werken op termijn een extra stimulans voor verhuurders om energiebesparend te renoveren. Niet-ge?soleerde woningen raken immers minder in trek. STIP AAN DE HORIZON Mijn belangrijkste streven op het gebied van volkshuisvesting is het behoud van een betaalbare woningvoorraad op de lange termijn. Om tegemoet te komen aan de noden van de armste groepen in de stad, zou in 2020 elk van de 30.000 corporatiewoningen goed ge?soleerd en bij voorkeur energieneutraal moeten zijn. Dit is dus een stap verder dan de afspraak uit 2010 en sluit aan bij de plannen van De Stroomversnelling. Tilburg heeft 600.000 beschikbaar gesteld, zodat de Tilburgse corpo- raties experimentele nul-op-de-meter-woningen kunnen ontwikkelen. Daarnaast biedt de gemeente de betrokkenen ondersteuning tijdens het proces, met als doel om samen met corporaties en bouwbedrijven de realisatie van dit type huizen in de vingers te krijgen. De afspraak over pilots met nul-op-de-meter-woningen is neergelegd in een Green Deal met de verhuurders. Alle partijen waren het al snel met elkaar eens, omdat corporaties, huurders en gemeente sinds 2010 een geza- menlijke agenda hebben: een stip aan de horizon. DE STROOMVERSNELLING Green Deals zijn nodig om innovaties van de grond te krijgen, daar ben ik van overtuigd. Ik ben dan ook fervent voorstander van De Stroomver- snelling en verbaas me soms over de kritiek die erop is. Zoals over de omvang van het project, die wat mij betreft voor dit moment precies goed is. Aan de ene kant is een zekere massa nodig om een doorbraak te kunnen forceren. Aan de andere kant kun je alleen met een relatief kleine groep komen tot intensieve samenwerking en concrete afspra- ken. Wil je resultaten bereiken dan mag zo'n initiatief niet te vrijblijvend zijn. Deelnemende partijen aan De Stroomversnelling zullen straks profite- ren van het feit dat ze nu hun nek uitsteken. Daar is niks mis mee. Op de lange termijn bestaat natuurlijk het gevaar dat bouwers en corpora- ties die niet meedoen, een kennisachterstand oplopen. Om die reden zal het project dan ook moeten worden uitgebreid. Het lijkt mij alleen niet verstandig om zo'n uitbreiding te forceren. Dat gebeurt op den duur vanzelf. De opgave is zo groot dat de huidige betrokken partijen het niet alleen zullen aankunnen. Er zal zo'n omvangrijke vraag komen naar werk en naar handjes, dat andere bouwers wel m?eten bijspringen. Zij kunnen delen in de kennis die de pioniers hebben opgedaan. Want als je eenmaal een rendabel concept hebt voor een nul-op-de-meter- woning, dan zullen andere corporaties dat vanzelf ook willen toepassen. Naar mijn idee draagt De Stroomversnelling bij aan een breed maat- schappelijk draagvlak voor energiezuinig wonen. Dat is mooi, want de bebouwde omgeving is een van de plekken waar het meest valt te winnen als het gaat om duurzaamheid. Daarbij komt dat een initiatief als dit niet alleen bijdraagt aan vermindering van de CO2 -uitstoot, het houdt socialehuurwoningen op de lange termijn betaalbaar en levert een economische impuls voor de bouwsector. De eerste vier testwoningen van De Stroomversnelling in Arnhem (foto), Heerhugowaard, Melick en Stadskanaal zijn opgeleverd.