Noodzaak van onderhoud 40 Artikel 7 Als gevolg van de afgenomen controle en het handhavingsbeleid, de al- maar toenemende financi?le druk op projecten en in vele gevallen onkunde of desinteresse, is de kwaliteit van de opgeleverde ventilatiesystemen veel- al onder de maat. Bouwbesluiteisen gelden als minimumeisen, maar wor- den in de praktijk als ontwerpdoelstelling gebruikt. Waar kwaliteit het doel zou moeten zijn, wordt in de praktijk vaak gekozen voor de goedkoopste oplossing waarmee net voldaan kan worden aan de minimale eisen. Het is dan ook niet verrassend dat vele woningen worden opgeleverd die een toets aan het Bouwbesluit niet doorstaan of waar op zijn minst niet de best haalbare prestatie is geleverd. Om de kwaliteit van systemen beter te waar- borgen is het daarom belangrijk dat de installatie wordt gecontroleerd op ondermeer uitvoering, veiligheid ?n functioneren. Het controleren van de installatie en het meten van de prestatie is sinds juli 2006 zelfs verplicht voor woningen die onder GIW garantie gebouwd worden. De controle moet bij voorkeur niet door de installateur worden uitgevoerd die de instal- latie heeft aangebracht. Om een gedegen controle uit te voeren is door Cauberg Huygen een model opleveringsrapport ontwikkeld. Dit opleve- ringsrapport is opgesteld aan de hand van ISSO-publicatie 62. Het volledig en juist invullen van dit opleveringsrapport biedt de gebruiker de garantie dat de installatie goed en naar tevredenheid functioneert. Er is een opleve- ringsrapport beschikbaar voor systemen met natuurlijke toevoer in combi- natie met mechanische afvoer en er is een versie voor volledig mechani- sche systemen. De modellen zijn te downloaden van de website van Cauberg Huygen www.chri.nl of via www.alusta.com. Gebruiker Naast een controle van het systeem is het ook van belang dat de gebruiker kennis heeft over de in de woning aangebrachte installatie. Zowel voor wat betreft de functie en bediening van het ventilatiesysteem als voor wat be- treft het noodzakelijke onderhoud. De bewoner zal dus ge?nformeerd moe- ten worden. In de praktijk wordt hier veelal niet of nauwelijks aandacht aan besteed. Gevolg is dat systemen vaak onjuist worden gebruikt en/of on- derhouden. Dit komt de luchtkwaliteit, het comfort en de beoogde energie- besparing meestal niet ten goede. Het verstrekken van goede informatie zou een onderwerp moeten zijn bij de feitelijke oplevering van de woning. Daarnaast kan het onderwerp ventilatie onder de aandacht van de gebrui- ker worden gebracht in verkoopbrochures en tijdens kopersinformatie- avonden die in veel projecten worden georganiseerd. Fabrikanten moeten er vanzelfsprekend voor zorgen dat er duidelijke gebruiks- en onderhouds- Verdiepingsreeks Toolkit Duurzame Woningbouw Noodzaak van onderhoud De afgelopen maanden is in deze verdiepingsreeks aandacht besteed aan het onderwerp ventilatie. Informatie over regelgeving, systeemkeuze, regelingen en uitvoering hebben hopelijk geleid tot een beter inzicht over verschillende ventilatieoplossingen en hoe een ventilatie systeem ontworpen en aangebracht moet worden. Uit het voorgaande artikel bleek dat het er op het gebied van de uitvoering hier en daar nog wel wat aan schort. Betere controle lijkt dus onmisbaar voor een goed eindresultaat. En hebben we ??nmaal een goed werkend ventilatie systeem, dan zal het onderhouden moeten worden om de prestatie van het systeem te waarborgen. Dit artikel gaat daarom over oplevering en onderhoud. Een vervuild filter beperkt de ventilatiecapaciteit en kan zelfs actief bijdragen aan luchtverontreiniging Een goed onderhouden filter is essentieel voor de prestatie van een mechanisch ventilatiesysteem Noodzaak van onderhoud 41 Artikel Slecht onderhoud Goed onderhoud Betrouwbaarheid? Toolkit Duurzame Woningbouw De tweede editie van de Toolkit Duurzame Woningbouw (uitgeverij ?neas) is geschreven door Pieter Hameetman, Frans de Haas en Ad van der Aa. Deze uitgave wordt gezien als een `levend' document dat perio- diek zal worden bijgesteld op basis van nieuwe inzichten. In de Toolkit kunnen niet alle aspecten tot in detail worden behandeld. Daarom worden specifieke thema's verder uitgediept in een zogenaamde verdiepings- reeks. Dit artikel is het zevende in deze serie. Op www.toolkitonline.nl vindt u aanvullende informatie over de Toolkit en de bestelgegevens. voorschriften beschikbaar zijn. In veel systemen is de invloed van de ge- bruiker doorslaggevend voor het uiteindelijke resultaat. Het heeft daarom weinig zin om (geavanceerde) ventilatieproducten in de woning te monte- ren als de bewoner niet weet hoe hier mee om te gaan. Onderhoud Hebben we dan eenmaal een goed ge?nstalleerd ventilatiesysteem en be- woners die weten hoe ze hiermee om moeten gaan, dan moet er voor worden gezorgd dat dit het geval blijft. Hiervoor is bij ieder ventilatiesys- teem onderhoud noodzakelijk. Uit onderzoek blijkt dat de capaciteit van ventilatoren na vijf jaar kan zijn afgenomen tot 30 procent van de oor- spronkelijke capaciteit indien er geen onderhoud wordt verricht. Filters bij mechanische systemen vervuilen en moeten geregeld worden gereinigd of vervangen. Ook luchtkanalen vervuilen en moeten periodiek worden schoongemaakt, evenals ventilatieroosters bij decentrale toevoer. Het af- nemen van de prestatie van een ventilatiesysteem gaat relatief traag en valt de bewoner veelal niet op. De effecten zijn doorgaans ook niet direct merk- baar. Een koud huis als gevolg van een defecte verwarming zal de bewo- ner direct tot actie prikkelen, maar een verslechterende luchtkwaliteit valt minder op en mist daardoor de eigenlijk noodzakelijke prikkel. Dit terwijl de negatieve gevolgen voor mens en gebouw op de lange termijn aanzienlijk kunnen zijn. Het is dus van groot belang de gebruiker bewust te maken van de noodzaak van het (laten) uitvoeren van onderhoud. De meeste in- stallateurs en leveranciers bieden de mogelijkheid aan voor het afsluiten van onderhoudscontracten, veelal gecombineerd met bijvoorbeeld jaarlijks onderhoud aan het verwarmingssysteem. Makelaars, projectontwikkelaars en bouwbedrijven zouden er meer werk van moeten maken bewoners op het belang en de mogelijkheden van onderhoud te wijzen. Het realiseren van een gezonde en energiezuinige woning is dus niet zo eenvoudig als dat het op het eerste gezicht wellicht lijkt. De oplossing zit zeker niet alleen in goede producten en systemen. Naast dat ventilatiesy- stemen voorzien moeten zijn van een duidelijke gebrui- kersinstructie, moeten zij voor een goed en duurzaam resultaat, ook goed worden gedimensioneerd, ge?nstal- leerd en onderhouden. Goed onderhoud is essentieel voor een goed functionerend ventilatiesysteem. Andr? Meester. Andr? Meester is werk- zaam als directeur van Alusta Natuurlijke Venti- latietechniek BV. Info: www.alusta.com.