nr 1 2014 opinie14 opinie niet langer achter de geraniums zitten Door hervorming van langdurige zorg komen steeds meer ouderen niet meer in aanmerking voor een plaats in een verzorgingshuis. Langer in je eigen huis blijven wonen is dan niet meer alleen een wens ingegeven door de individualistische maatschappij, maar pure noodzaak. Vroeger zorgden kinderen dan voor hun ouders, desnoods door een extra bed in de woonkamer te plaatsen. Levensloopgeschikt wonen avant la lettre. Anno nu betekent het iets heel anders. Idealiter zouden nieuwbouwwo- ningen levensloopgeschikt moeten worden gebouwd, maar ontwikke- laars vinden dat een te hoge investering. Natuurlijk brengt het extra kosten met zich mee en maakt de economische crisis het er niet makkelijker op. Maar wanneer iedereen dit blijft roepen, komen we er nooit. Daarnaast is een levensloopgeschikte woning maar w?t handig voor een jong gezin om een kinderwagen makkelijk door de gang te kunnen manoeuvreren. Iedereen kan letterlijk en figuurlijk zijn draai vinden in zo'n woning. levensloopbestendig wonen: een term die aan- geeft dat een woning zo gebouwd of aangepast moet zijn, dat bewoners er zo lang mogelijk in kunnen blijven wonen. ook wanneer hun levensomstandigheden ver- anderen door bijvoorbeeld ouderdom, ziekte of een handicap. liever spreek ik over levensloopgeschikt wonen. immers, `bestendig' impliceert een onverander- lijke staat. Volgens de dikke van dale betekent bestendig in een samengesteld woord `bestand tegen het in het eerste lid genoemde'. en het gaat er juist om dat een woning mee kan veranderen met anders wordende levensomstandigheden. tekst bob bergkamp (cda), wethouder wonen en leven, gemeente breda foto kees bennema nr 1 2014opinie 15 capaciteit oMZetten In Breda zijn we bezig met een inhaalslag voor deze woningen, maar moet er nog veel gebeuren. De afgelopen drie jaar zijn er 1395 levens- loopgeschikte woningen bijgekomen. De opgave voor 2013 tot 2020 is 6510 woningen, waarbij de teller voor concrete plannen op 3275 staat. Door de crisis is de haalbaarheid om meer levensloopgeschikte wonin- gen te bouwen weinig voorspelbaar. Daarentegen is het omzetten van verzorgingshuiscapaciteit naar extramurale plaatsen al langere tijd gaande. Vastgoed van verzorgingshuizen dat vrijkomt vanwege meer extramurale zorg, komt hiervoor in aanmerking. Voor de Bredase schaal gaat het om 500 ? 600 woningen. Daarnaast zijn er kleinschalige woon- zorginitiatieven om bestaande locaties voor intensieve zorg in de stad te spreiden en op kleine schaal woningen te realiseren voor zorg aan huis. Marktpartijen onderzoeken of zo'n initiatief haalbaar is. oudeRen infoRMeRen Woningen van corporaties kunnen ook worden opgeplust. Maar om op grotere schaal woningen levensloopgeschikt te maken, moeten we bij de groep oudere eigenaar-bewoners zijn. Zo'n 48.000 Bredase wonin- gen zijn in particulier (of beleggers) bezit. Een groot deel van die woningbezitters bestaat uit ouderen en de meeste woningen voldoen niet aan de criteria voor levensloopgeschikt wonen. Daar liggen kansen. Via het project `Woon morgen zonder zorgen', zijn we hier al vanaf 2011 mee bezig. Doel is ouderen bewustmaken van de rol van hun woning voor de eigen redzaamheid, plus de eigen verantwoordelijkheid voor een passende woonsituatie. Ook willen we ouderen motiveren hun woning daadwerkelijk aan te passen. Vrijwilligers van ouderenbonden en wijkraden verrichten hierbij prachtig voorlichtingswerk en hebben al ruim 700 huiseigenaren ge?nformeerd. Informeren is ??n, daadwerkelijk aanpassen is een ander verhaal. "Mijn kinderen zorgen wel voor mij", "ik ben nog hartstikke fit" of "ik heb geen zorg nodig", zijn veelgehoorde redenen om niets te doen. Logisch dat je nog niet wilt denken aan het moment waarop je zorg nodig hebt, laat staan concreet je huis erop aanpassen. Om die reden richten wij ons op de toevoeging van comfort. Want als dat gebeurt, stijgt de woning in waarde ?n wordt gewerkt aan levensloopgeschiktheid. Dat kan vele (nu nog) 55-plussers over de streep trekken, zonder direct geassocieerd te worden met `oud' en `zorgbehoeftig'. MantelZoRgwoning Aanpassingen aan de woning komen voor rekening van de eigenaar. In sommige gevallen kan beroep worden gedaan op de Wmo (Wet maat- schappelijke ondersteuning). Daar zijn met de corporaties prima afspra- ken over gemaakt. Mantelzorg is een manier waarop soms kan worden voorkomen dat een beroep wordt gedaan op de Wmo. Daarom startte Breda samen met corporatie WonenBreburg in 2010 de pilot Mantel- zorgwoning. WonenBreburg heeft daarvoor een verplaatsbare mantel- zorgwoning aangeschaft voor de verhuur. Ervaringen van de twee gebruikers en hun mantelzorgers zijn positief. De gemeente draagt bij aan de verplaatsingskosten, heeft de plaatsing van een tijdelijke mantel- zorgwoning vergunningsvrij gemaakt en zorgt voor een snelle beoorde- ling of er sprake is van een mantelzorgsituatie. De corporatie consta- teerde al dat er bij zo'n verplaatsbare woning sprake is van een onren- dabele top van ongeveer 50.000. Onze gemeenteraad heeft in november 2013 een motie aangenomen om in 2014 een Zorginnovatie- investeringsfonds in te stellen. Daarin is een bedrag van 100.000 opgenomen om de onrendabele top voor aanschaf van nog eens twee mantelzorgwoningen te bekostigen. gRoeiMaRkt Ouderen hebben behoefte aan persoonlijk advies. Daarom heeft Breda de ontwikkeling van een servicepunt ondersteund, waar mensen terecht kunnen met vragen over eventuele aanpassingen aan de woning, het aanschaffen van hulpmiddelen, en bemiddeling bij het inschakelen van een aannemersbedrijf. Over aannemers gesproken: mijns inziens zouden zij in de rij moeten staan om deze klussen uit te voeren. Toch merk ik dat veel bedrijven deze meestal kleine(re) klussen niet interes- sant vinden. Terwijl als je je realiseert hoe de vergrijzing doorzet, je hier rustig mag spreken van een groeimarkt. Aannemers die hier nu op voor- sorteren, zouden daar zomaar eens de vruchten van kunnen plukken. aandacHt VooR woonoMgeVing Je kunt nog zo'n mooie, aangepaste woning hebben; als hij ge?soleerd ligt, ligt vereenzaming op de loer. Levensloopgeschikt wonen betekent immers ook zo lang mogelijk deel kunnen nemen aan de samenleving. Aandacht voor de woonomgeving is daarom minstens zo belangrijk. Idealiter is een woonwijk ingericht met een goed bereikbaar zorg- en dienstencentrum met een supermarkt om de hoek, looproutes zonder obstakels, ontmoetingsmogelijkheden en openbaar vervoer in de buurt. Gelukkig zijn er steeds meer marktpartijen die ouderen daarbij ? al dan niet digitaal ? ondersteunen. Zo worden websites ontwikkeld om verschillende soorten hulp te bundelen en om ouderen met elkaar in contact te brengen. Dat lukt niet zonder vrijwilligers. Mijn mantra is: vrijwilligers zijn de motor van de samenleving. Dus ook voor levensloop- geschikt wonen, door er als oudere gebruik van te maken of door zelf vrijwilligerswerk te doen om midden in de maatschappij te blijven staan. In de huidige maatschappij geldt dat niet alleen jongeren, maar zeker ook ouderen de toekomst hebben. En als je ze mooi vindt, kun je ze best voor het raam zetten, maar de tijd om achter de geraniums te gaan zitten is echt voorbij.