lessons learned op een presenteerblaadje12 nr 3 2015 lessons learned op een presenteerblaadje Acht maanden is Renda onderweg volgens de nieuw ingeslagen weg. Daarbij hoort helderheid en duide- lijkheid. En dus een inhoude- lijke terugkoppeling van de events van het eerste half- jaar. Wat zijn geleerde lessen? Welke aandachts- punten kan ieder die actief is in renovatie meenemen in de eigen praktijk? Renda scho- telt het je voor. REGISSEREND OPDRACHTGEVERSCHAP ANNO 2015 Aannemers, onderhoudsbedrijven en woningcorporaties willen af van de prijsvechtersmarkt in aanbestedingen op prijs. Liever gaan ze voor nieuwe vormen van samenwerken waarin opdrachtnemers hun exper- tise laten zien en opdrachtgevers profiteren van die kennis. De rol van de opdrachtgever is niet langer controlerend en voorschrijvend, maar regisserend. Op 30 april tijdens Renda on Tour in Uden, kwam een samenwerkingstraject van drie onderhoudspartijen en een corporatie aan bod. Doel: het hele planmatige onderhoud van de opdrachtgever bij drie onderhoudsbedrijven neerleggen. We sommen de belangrijk- ste lessen voor je op. Voor opdrachtnemers (onderhoudsbedrijven): Je krijgt vertrouwen van je opdrachtgever door eindverantwoorde- lijkheid te nemen Investeer nu tijd en energie, dat levert opdrachtnemer en -gever besparingen op Het DNA van de consortiumleden moet verschillend ?n aanvullend zijn Durf los te laten; je concurrenten opleiden en beter maken in hun werk, blijft een lastig gevoel, maar is essentieel voor het opbouwen van vertrouwen Investeer tijd in elkaar, bijvoorbeeld door regelmatig een biertje te drinken Zorg dat in je bedrijf capaciteit en kennis genoeg is om deze vorm van samenwerking aan te gaan Verlies de lange termijn en continu?teit van het werk niet uit het oog Investeer nu in jezelf dan heb je de volgende keer een voorsprong in dergelijke samenwerkingsprojecten Voor opdrachtgevers (woningcorporaties): Laat bedrijven zelf beslissen of ze willen meedoen met de aanbe- steding Schiet niet door in transparant zijn; het is soms moeilijk te accepte- ren dat anderen zien dat je slecht scoort Maak een duidelijk contract en vraag hoe het consortium dit garan- deert Heb oog voor de werkomvang en overvraag partners niet Zorg dat je voorraadstrategie op orde is en ben berekend op het beantwoorden van vragen en het verstrekken van informatie Bepaal vooraf het beste scenario, voorkom tussentijds wisselen Leg betrokkenen uit dat de nieuwe samenwerking in eerste instan- tie meer werk oplevert en later pas minder werk Blijf als initiator van het nieuwe concept lang genoeg aan boord om de uitvoering te begeleiden Organiseer contact tussen projectleiders en schilders op persoon- lijk niveau Streef naar uniformiteit binnen het consortium Dirk Zuiderveld, Noorderberg & partners, aan het woord tijdens Renda on Tour in Best renovatiebedrijfknaapengroep tekst janneke klunder lessons learned op een presenteerblaadje nr 3 2015 13 HOE MANAGEN WE NUL-OP-DE-METER? Garandeer alleen dat wat je kunt garanderen. Bewonersgedrag hoort daar niet bij. Dat was een van de belangrijkste conclusies van Renda Proeflokaal op 9 april in Rotterdam. Volgens verschillende aanwezi- gen is het moeilijk nul-op-de-meter (NOM) voor een lange periode te garanderen. De learning points van deze bijeenkomst op een rij: Het is heel lastig om langetermijngaranties af te geven voor complexe materie als NOM vanwege de onvoorspelbaarheid van beleid en bewonersgedrag. Garandeer daarom alleen dat wat je kunt controleren. Bijvoorbeeld bij een project wel garantie geven op de woningschil en de installaties, maar niet op het verbruik. "Want hoe vaak mensen onder de douche gaan, kun je toch niet controleren." Techniek is niet het probleem van het NOM-concept. "De tech- niek bestaat al lang, het enige verschil tussen EPC=0, energie- neutraal en NOM is een paar zonnepanelen per woning." Pas de salderingsregeling aan. "Als je het energieverbruik niet meer kunt wegstrepen tegen de productie van de zonnepanelen, is NOM straks niet meer nul-in-de-portemonnee." NOM is geen doel op zich. "Het doel is verduurzaming van de woningvoorraad. Of het gaat slagen, is afhankelijk van de gebrui- ker want die bepaalt het succes van alle concepten." Het gaat herhaaldelijk mis als techniek leidend is. "Het moet in de eerste plaats gaan om een gezonde en comfortabele woning. Als die dan ook nog energiezuinig is, is dat mooi meegenomen." Wie neemt de verantwoordelijkheid? "De risico's voor als het misgaat, liggen bij huurders en verhuurders. Waarom nemen bouwers daar geen verantwoordelijkheid in?" HOE PAKKEN WE EEN GOEDE SAMENWERKING AAN? Netwerk Conceptueel Bouwen en Renda startten 28 mei met een verkenning naar samenwerken, samen met hun achterban. Is samen- werking mogelijk tussen de twee netwerken? En welk gemeenschap- pelijk doel kunnen zij dienen? Met een verfrissende spiegel die prof.dr. Sandra Schruijer, hoogleraar interorganisationele samenwerkingsrela- ties, de aanwezigen voorhield, lijkt een voorzichtige start gemaakt. De netwerken vinden elkaar in: Samenwerken aan verbetering van betaalbaarheid van wonen Omwille van de kwaliteit is het belangrijk dat dit op grote schaal gebeurt Gezamenlijk kan met meer slagkracht worden gewerkt om betaal- baar, rendabel en goed wonen te verbeteren Adviezen en aandachtspunten van Schruijer om goed samen te werken: Werk aan vertrouwen door te verdragen, niet te schrikken Durf het verschil (een taakconflict) aan te gaan Cre?er condities om van onderop samen te werken (horizontaal) Leer door regelmatig te reviewen Probeer zo lang mogelijk elkaar te begrijpen Bekijk: hoe kunnen we samen de wereld veroveren? Kapitaliseer en inventariseer de verschillen (om complementair te zijn) Waak voor een wij-zijgevoel LEREN VAN WERKEN IN DE KETEN In Best werkt corporatie 'thuis nauw samen met haar ketenpartners bij een grondige opknapbeurt van 120 appartementen. Naar aanlei- ding van Renda on Tour op de bouwplaats op 25 juni, kunnen een aantal concrete learning points worden benoemd: Kijk niet naar je eigen, maar benoem het gezamenlijk belang Stel gezamenlijke doelen en vier ze met elkaar Schrijf geen dik bestek, maar een uitvraag op hoofdlijnen Geef de juiste mensen verantwoordelijkheid en laat dan los Ga aan de slag en probeer van tevoren niet te veel vast te leggen Streef continu?teit van de keten na Soms past een oplossing op maat beter dan een collectieve oplossing Zorg voor duidelijke communicatie onderling, bijvoorbeeld via een verbeterbord Maak foto's van dingen die zijn misgegaan of kunnen worden verbeterd Geef mensen op de werkvloer verantwoordelijkheid en ruimte om met verbeterpunten te komen Bedrijven die achter je zitten in de keten kunnen een hoop voor je betekenen; draai je eens om en stel ze een vraag Laat het sociale traject parallel lopen aan het technische Spreek een re?el tijdspad af rond bewonerscommunicatie Durf nee te zeggen richting de andere partners in de ketensamen- werking Tijdens de borrel napraten over regisserend opdrachtgeverschap (30 april)