koude voeten in geitenwollen sokkenwww.renda.nl koude voeten in geitenwollen sokken 2007. Het was de begintijd van aandacht voor energiebesparing in de bestaande bouw, weet hij zich te herinneren. "Voor onze flats stond er groot onderhoud op het programma. Een goede reden om naar de bewonersavond met de vijf VvE's te gaan. Het werd een teleurstellende ervaring. Daar waar ik wilde doorpakken met dubbel glas en spouw- muurisolatie, bleek dat voor VvE Beheer niet bespreekbaar. Er werd gekozen voor een likje verf hier en daar." Van Groningen liet het er niet bij zitten en schreef een brief aan de andere bewoners in de flats, waarin hij zijn streven bekend maakte en waarin hij opriep tot steun. "In januari 2008 werd de tijd wat gunstiger", vertelt hij. "Nota bene in ons eigen Amersfoort werd de aftrap gehou- den van het programma Meer Met Minder en specifiek de Unieke Kansen Regeling (UKR). De UKR stimuleerde projecten waarin Neder- landse marktpartijen en niet-marktpartijen samenwerken aan de transitie naar een duurzame energiehuishouding. Geweldig, met de gemeente, de provincie en Saxion Hogeschool had ik al niet-marktpartijen achter mij geschaard. Het was zaak een commerci?le trekker erbij te halen." Die commerci?le partij werd de Alliantie. In eerste instantie waren zowel "Geitenwollen sokken, van die dikke, die droeg ik in die tijd. En nog had ik koude voeten." Voor Edgar van Groningen begon het verhaal in 2007. Volgens eigen zeggen was het een samenloop van omstandig- heden. "Als ik de flat op de Surinamelaan niet had gekocht... Als de flats niet zo enorm hadden getocht... Als ik me niet druk had gemaakt over het gebrek aan comfort en de hoge energie- rekening... Als ik..." tekst wilbert leistra fotonijhuisbouwb.v. koude voeten in geitenwollen sokken www.renda.nl de woningcorporatie als VvE Beheer van de Alliantie enthousiast over de plannen, net als overigens de bewoners inmiddels, verklaart Van Groningen. "We hadden een bewonersvergadering gehouden in het ROC in de buurt van de flatgebouwen en uiteindelijk bleek iedereen enthousiast over de plannen. Ik had goede hoop." Letterlijk op de dag dat de aanvraag voor de UKR uiterlijk kon worden ingediend, bleek VvE Beheer van de Alliantie af te haken. "De voorganger van Ergin wilde uiteindelijk niet meegaan. Het vertrouwen ontbrak bij haar." TEruGSlAGEn Het bleek niet de enige terugslag en enorme teleurstelling voor Van Groningen. Hij schaart ze samen onder de noemer dat institutionele logica niet gelijk is aan bewonerslogica. "Ergin Borova omschreef het treffend: we zijn bezig met een nieuw spelletje, maar het speelveld moet eerst nog worden aangelegd. Ik vind dat juist de uitdaging; hoe vager hoe beter. Dan kun je mijlpaaltjes inbouwen. Het gaat om een nieuw kennisdomein, namelijk energiebesparing gekoppeld aan VvE's." Na het mislukken van de aanvraag voor de UKR, besloot Van Gronin- gen een stapje terug te doen. "Even de aandacht van de Surinamelaan afhalen", omschrijft hij zijn besluit. Binnen een Community of Practice wilde hij zich met de algemenere vraagstukken bezighouden die met energiebesparing en VvE's te maken hebben. "Ik moest binnen een nieuwe groep het probleem van boven gaan bekijken, samen met VvE Diensten van de Alliantie bijvoorbeeld. Borova herkende het probleem van VvE's, dat ze moeilijk te mobiliseren zijn bijvoorbeeld, zeker als het om energie gaat. Dat was voor mij een nieuw mijlpaaltje, ik had een medestander gevonden in Borova. Een die zich ontpopte als een mede- strijder. Het waren deze kleine doorbraken waaruit ik de moed en de kracht kon putten om door te gaan." SuccES Van Groningen wilde oorspronkelijk voor het hoogst haalbare gaan, namelijk energielabel A. Dat bleek echter te duur. Toch is hij tevreden met het resultaat. "Het is een leertraject geweest dat tot succes heeft geleid. Niet alleen doordat de woningen zijn gerenoveerd, maar ook omdat het experiment vertrouwen heeft gewekt. Bij de betrokkenen, en ook daarbuiten. Zo begeleidt Vincent Gruis, hoogleraar Housing Management aan de TU Delft en lector Vernieuwend Vastgoedbeheer aan de Hogeschool Utrecht, een energieproject in Amersfoort. Ik weet vrijwel zeker dat hij niet was gekomen als hij niet van ons experiment had geweten. Het project Surinamelaan staat namelijk model voor een grotere opgave. Er zijn veel vergelijkbare flats in Nederland die met dezelfde energetische problemen kampen." lEf Ergin Borova gaf al aan dat elk te renoveren flatgebouw een Edgar nodig heeft. Van Groningen heeft een advies voor die andere Edgars: "Ik zag ooit een affiche van Loesje met daarop de tekst `leven is het meervoud van lef'. Dat is heel erg van toepassing op ons project en dat zou het voor toekomstige projecten ook moeten zijn. Heb lef! Durf te zeggen dat je iets niet weet. Dat geldt ook voor corporaties. Heb het lef om de wijk in te gaan en te zeggen: `we beginnen eraan, ook al weten we nu nog niet hoe'. Durf te investeren in zaaigeld. Wek vertrouwen bij de bewoners, dat betaalt zich altijd terug", klinkt hij bevlogen. Van Groningen werkt sinds kort als praktijkonderzoeker stad, voedsel en groen aan de CAH Dronten en Almere. Daarnaast is hij tuinmakelaar bij de gemeente Amersfoort, heeft hij Stichting Eemstad Lab opgericht en is hij ambassadeur Duurzame Ontwikkeling van de gemeente Amers- foort. "Er staat nog steeds niet achter ??n van mijn functies `specialist VvE' vermeld", lacht hij. Toch houdt het onderwerp hem nog wel bezig, geeft hij toe. "Ik heb samen met anderen de contouren ingediend voor een Green Deal voor VvE's en energieaanpak. Dat mag wat mij betreft ook vanuit Den Haag wat steviger worden opgepakt. En met zo'n Green Deal kun je wat piketpaaltjes slaan." Hij geeft aan voorlopig af te zien van een voortrekkersrol. Maar zeg nooit nooit, haast hij eraan toe te voegen. "Ik mis binnen de meeste discussies over het onderwerp een beetje de reuring. Het is allemaal een beetje te braaf. Ik sluit niet uit dat ik binnenkort weer voor wat reuring ga zorgen." "Het is een leertra- ject geweest dat tot succes heeft geleid. Niet alleen doordat de woningen zijn gerenoveerd, maar ook omdat het expe- riment vertrouwen heeft gewekt", volgens Edgar van Groningen. fotoedgarvangroningen