1 Hoe veilig was de Antillenflat nog? 25-11-2013 Toen op 23 mei 2011 een galerijplaat van de vijfde woonlaag van de Antillenflat afbrak en naar beneden viel, zat de schrik er goed in. Gelukkig vielen er geen gewonden, maar de bewoners moesten wel worden ge?vacueerd bij het ontbreken van een veilige toegang tot hun woningen. De eerste vraag die opkwam, was of de overige nog aanwezige galerijvloeren en balkons wel veilig waren. De Vereniging van Eigenaren (VvE) heeft ingenieursbureau EconStruct ingeschakeld om daarover uitspraken te doen. Tekst en beeld: ir. Wim Meilink, Ingenieursburo EconStruct De gemeente Leeuwarden is in het vervolgproces nadrukkelijk betrokken geweest. De bevindingen van de inspecties en onderzoeken in de dagen volgend op de calamiteit, leidden tot de conclusie dat de veiligheid van de overige galerij- en balkonplaten niet aantoonbaar op orde was. Op grond hiervan heeft de VvE in juni 2011 besloten alle balkon- en galerijplaten te slopen en een nieuwe constructie aan te brengen. Dit betekende dat de bewoners voor langere tijd elders moesten worden gehuisvest en dat zij rond kerst 2011 weer konden terugkeren naar hun woningen. Diepgaand onderzoek oorzaken Nadat het besluit tot sloop en vernieuwbouw was genomen, is naast het ontwerptraject het onderzoek naar de oorzaken intensiever doorgezet. Vastgesteld is dat het draagvermogen Impressie van de gevel met vernieuwde galerijen 2 van de constructie op het moment van bezwijken te laag was door lokaal sterk gecorrodeerde wapening in combinatie met een lagere ligging van de wapening en een hogere, rustende belasting dan volgens de ontwerpberekeningen. De putvormige corrosie moet al vele jaren terug zijn begonnen door via een buigscheur van buitenaf ingedrongen chloriden. Op basis van de conclusies van dit onderzoek is vervolgonderzoek gedaan naar de constructieve veiligheid van gelijksoortige galerij- en balkonplaten van elf flatgebouwen in Leeuwarden. De resultaten van genoemde onderzoeken vormen de basis voor het ontwikkelen van het door het Platform Constructieve Veiligheid opgestelde protocol. Ontwerp en bouw nieuwe galerijen en balkons De flat, in 1966 gebouwd naar een ontwerp van architectenbureau Van den Broek en Bakema, vertegenwoordigt een bijzonder gebouwtype door de stapeling van woningen in twee lagen (maisonnettes). Kenmerkend voor de oorspronkelijke gevels is de horizontale witte belijning van de galerijvloeren en balustrades. Uitgangspunt bij het ontwerp van de nieuwe galerij- en balkonconstructies was, dat deze de verticale belasting zelfstandig zouden afdragen naar de ondergrond. De bestaande constructie van het woongebouw wordt door het aanbrengen van een zelfdragende constructie niet extra belast. Voor de stabiliteit en horizontale belastingen wordt wel gebruikgemaakt van de bestaande constructie, maar dit leidt slechts tot een marginale aanspraak. Mede gegeven de tijdsdruk is gekozen voor een constructietype dat snel uitvoerbaar is en waar ruime ervaring mee is opgedaan: schroefinjec- tiepalen, stalen portalen en geprefa- briceerde, gewapende betonvloerplaten. Om de oorspronkelijke horizontale belijning te behouden, heeft de architect (Heldoorn Ruedisulj Architecten) de stalen kolommen van de portalen antracietkleurig en de balkons en galerijen in wit beton laten uitvoeren. De nieuwe galerijen en balkons zijn vanwege de constructieopzet en de huidige eisen voor de vrije doorgang, breder geworden dan de oorspronkelijke galerijen. Het wooncomfort is met de 700 mm bredere balkons enorm toegenomen. Het eind- resultaat voorziet in een veilige, eigentijdse oplossing die recht doet aan de karak- teristiek van het oorspronkelijke ontwerp. Lopend over de galerij wordt de dubbele verdiepingshoogte sterk ervaren door de opgaande kolommen. Zo ontstond onbedoeld een verwijzing naar de opgaande zuilen van oude kathedralen. De nieuwe galerij, een eigentijdse ontsluiting van de woningen