Het oog is blind voor wat
de geest niet ziet
23 c Column
De titel voor deze column is een oud Arabisch spreekwoord dat weer in
mijn herinnering kwam toen ik het rapport van de Onderzoeksraad voor
Veiligheid over de brand in het cellencomplex Schiphol-Oost las. De com-
missie Van Vollenhoven vraagt zich af of lokale overheden voldoende ken-
nis en capaciteit hebben en kunnen hebben voor de beoordeling van com-
plexe gebouwen met een risicovolle functie. Zij zouden daar zonder externe
deskundigheid nauwelijks uit kunnen komen. De raad adviseert onder
meer de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) om
met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) na te gaan hoe de
gemeenten daadwerkelijk professioneel invulling kunnen geven aan hun
bouwtoezichtelijke taken.
De VNG heeft inmiddels minister Remkes van
BZK laten weten snel overleg te willen over de aan-
bevelingen van de Onderzoeksraad. De VNG wil
ook met de minister praten over de mogelijkheid tot
het bundelen van expertise en ervaringen.
Als we terugkijken op enkele heftige incidenten
en calamiteiten dan komen de volgende plaatsen op ons netvlies. Ensche-
de, Volendam, Tiel, Hoorn, Maastricht, Schiphol-Oost en Bos en Lommer.
De aard van de ongevallen acht ik bij de lezers bekend. Er kwamen rap-
porten van de VROM-inspectie en van speciaal ingestelde commissies. De
verschillende conclusies en aanbevelingen gaan over de intensiteit van de
controle, de verantwoordelijkheden van partijen en de schuldvraag. Het
bekende zwartepietenspel. De commissie Van Vollenhoven is de eerste die
op de man af durft te vragen: "kunnen de gemeenten het eigenlijk wel?"
Dat vind ik een zinvolle vraag op een heel goed moment.
Het Bouw- en woningtoezicht was van oudsher geori?nteerd op de
ambachtelijke bouwtraditie. De ambtenaren konden zelf ook timmeren en
metselen. Dat ging al goed vanaf de eerste Woningwet in 1901. In de we-
deropbouwperiode na de Tweede Wereldoorlog was er behoefte aan meer.
Met de komst van de `Model-bouwverordening', het `Besluit Uniforme
Bouwvoorschriften' en de `Voorschriften en Wenken voor de gesubsidi-
eerde woningbouw' kon men weer enkele decennia uit de voeten.
Op 1 oktober 1992, met de komst van het Bouwbesluit, werden de
wissels principieel omgezet. De ambachtelijke bouwtraditie volstond niet
meer. Het Bouwbesluit werd het terrein van deskundigen met hoog gespe-
cialiseerde technisch opleidingen. Ik ben van mening dat het hier bij de
gemeenten fout is gegaan. Techniek is voor bestuurders niet sexy. Zeker
niet als gespecialiseerde opleidingen veel geld kosten. Nog minder als
hoogwaardig technisch geschoolden salaristech-
nisch hoger moeten worden ingeschaald dan bij het
Bouw- en woningtoezicht gebruikelijk is. En hele-
maal niet als kleine en middelgrote gemeenten die
salarissen niet eens kunnen betalen. Hier zit volgens
mij de fout, maar ook de oplossing.
Het gaat nu even niet om bestuurlijke compe-
tenties. Het gaat er om dat het Bouw- en woningtoezicht adequaat wordt
toegerust voor haar taken. Kleine en middelgrote gemeenten zullen moe-
ten samenwerken. Minstens op regionaal niveau. In ieder geval moet in
kaart worden gebracht op welke technische niveaus het Bouw- en wo-
ningtoezicht moet worden bijgeschoold om het Bouwbesluit te kunnen
toepassen. Daarna is een Deltaplan voor het uitvoeren van opleidingen
nodig. Als hiervoor geen bestuurlijk draagvlak bestaat kan de toets aan het
Bouwbesluit beter worden gecertificeerd en bij het Bouw- en woningtoe-
zicht worden weggehaald. De Woningwet hoeft hiervoor niet eens zo ingrij-
pend te worden gewijzigd. De geesten van bestuurlijk Nederland moeten
hiervoor klaar worden gemasseerd. Anders zullen we nooit de goede op-
lossingen zien. b
"Ik ben van mening
dat het hier bij de
gemeenten fout is gegaan"
cColumn
Het oog is blind voor wat de geest niet ziet
c Johan Vreugdenhil
Dit is mijn eerste column voor bouwIQ.
Graag wil ik de mij toegestane woorden
gebruiken voor de inhoud. Daarom stel
ik me aan u voor door te verwijzen naar
mijn site. Op www.vreugdenhilconsul-
tancy.nl kunt u lezen wie ik ben, wat ik
doe en wat ik gedaan heb.
FOTO:?NEAS
Reacties