13 Column Column Het innovatiespel Het innovatiespel Nieuwe producten of systemen vereisen altijd aanpassingen in het proces van de verwerker. Deze is terughoudend om het financi?le risico daarvan (alleen) aan te gaan. Maar ook de opdrachtgever wil zekerheid over de kwaliteit en economische waarde van het voor hem gebouwde. De vraag is altijd of de nieuwe oplossingen voldoen; een onzekerheid die de accep- tatie van innovatie in de bouw remt. Wat zijn de opties om structureel meer managementaandacht en risicobereidheid voor innovatie te krijgen in de bedrijfskolom? En `innovatie' moet mijns inziens meer zijn dan een stapsgewijze verbete- ring van een product-, systeem- of proces. Zo'n (kleine) verbetering kan namelijk vrij eenvoudig door concurrenten worden overgenomen. Innovatie bedoel ik hier als het zetten van grote stappen die een significant concur- rentievoordeel met zich meebrengen. Dit is het geval als concurrenten het niet eenvoudig kunnen overnemen of nabootsen. Om deze voordelige situatie te bereiken in de bouw- kolom heeft een leverancier van producten of syste- men doorgaans meer mogelijkheden ter beschik- king dan een verwerkende partij. Leveranciers kunnen innoveren in het gebruik van grondstoffen, in de samenstellingen, in het productieproces en zelfs in hun aanvullende dienstenaanbod. Daartegenover staat dat de verwerkende partij zijn inno- vatiekansen voornamelijk moet vinden in het (bouw)proces. Is hij hierin pro- actief, kan het zelfs zo zijn dat hij sturend is in innovaties aan de zijde van leveranciers. Is hij reactief, dan zal hij zich moeten richten op de innovaties waar leveranciers mee komen. Samenwerking Wanneer het krachtenveld in de (Nederlandse) bouwkolom zich zou beper- ken tot slechts twee spelers: de leveranciers en de verwerkers, dan zou- den innovaties in de bouw veel makkelijker ge?mplementeerd kunnen wor- den. Maar in de bouwkolom zijn nog twee partijen sterk bepalend voor het slagen van innovaties: de opdrachtgever en de (ontwerpende) voorschrij- ver. En als vijfde partij zou de politiek ook een grote invloed kunnen heb- ben, maar deze laten we deze keer (bewust) buiten beschouwing. De mate waarin opdrachtgevers het risico van nieuwe oplossingen accepte- ren (voor een betere prestatie bij het vastgestelde budget of voor het be- oogde tegen een lagere prijs), kan voor innovaties al doorslaggevend zijn. In de PvE- en VO-fases zal dit al blijken. Daarna ligt de sleutel in de juiste samenwerking tussen de (ontwerpende) voorschrijver, de (hoofd)aannemer en de opdrachtgever. Alleen samen kunnen zij in bouwteamverband de risico's van het toepassen van nieuwe producten of systemen weloverwogen aangaan. De uiteindelijke prijs-/ prestatieverhouding is de drijvende kracht achter deze besluitvorming. Leveranciers die innovaties in de markt willen zetten kunnen bijdragen aan de ac- ceptatie hiervan met optimale voorlichting, onder- steuning bij de verwerking of zelfs enige vorm van risicodeling. Concluderend Het is bijna te simpel om waar te zijn, maar de boodschap onderaan de streep is (of eigenlijk blijft): `significante innovatie' in de bouwkolom kan niet zonder durf en (management)commitment. De bereidheid hiertoe kan in bouwteamverband tot stand komen. De invloed van leveranciers op `signi- ficante innovatie' zal groter zijn, naarmate zij gericht invulling bieden aan de behoefte van zo'n bouwteam. Significant innoveren in de bouw is dus altijd een samenspel, waarin de meest proactieve speler de grootste invloed en dus het grootste concurrentievoordeel mag genieten. "Significant innoveren in de bouw is altijd een samenspel" Helmar Schmidgall Helmar Schmidgall is partner bij het marketing- en communicatieadvies- bureau Korteweg Communicatie, waar hij werkt in de functie van beleidsadvi- seur voor marketing- en communicatie- vraagstukken. Info: www.korteweg.nl.