het beste idee voor de bestaande stad12 nr 6 2014 het beste idee voor de bestaande stad ontwerpen tentoon te stellen en te pitchen. De vakjury wordt voor de vierde keer voorgezeten door Van Dijk. Samen met Glenn Stern (Saxion), Henk Brinksma (Hogeschool Utrecht), Jos Lichtenberg (TU/e), Ruud van Wezel (De Haagse Hogeschool) en secretaris Yuri van Bergen (BouwhulpGroep) beoordeelt hij de inzendingen en presentaties. Dit jaar zijn acht inzendingen genomineerd door de jury van Hollands- Ontwerp Award 2014. Het thema was `Nieuwe duurzaamheid' en de drie prijswinnaars zijn tijdens Renovatie 2014 bekendgemaakt. Een omschrijving van deze top 3. "De serie van ??n gaat om ontwerpen op maat en het ontwikkelen van een integraal aanbod voor wonen, zorgen en werken in de bestaande stad", legt Mathijs van Dijk uit. Hij is directeur van WeLL Design en voorzitter van de vakjury Hollands-Ontwerp Award. "Steeds vaker is er vraag naar individuele keuzen voor de prijs van een collectieve aanpak, met oog voor nieuwe duurzaamheid. Zo dient het ontwerp te voldoen aan de wensen van de gebruiker, terwijl de kosten- en kwaliteitsvoordelen van seriematige productie worden benut." Alle genomineerden krijgen tijdens Renovatie & Transformatie, van 9 tot en met 13 februari in Jaarbeurs Utrecht, ruimte om hun Het intussen vijf jaar bestaande platform Hollands-Ontwerp wil inno- vatie in de bestaande reno- vatiepraktijk versnellen. Voor de jaarlijkse prijsvraag Hollands-Ontwerp Award is in 2015 als thema gekozen `De serie van ??n, het beste idee voor wonen, zorgen en werken in de bestaande stad'. De winnaar wordt tijdens de beurs Renovatie & Transformatie 2015 bekend- gemaakt en krijgt een aantrekkelijke baan aange- boden plus een geldbedrag. tekst joop van vlerken Visualisatie van het opengewerkte internaatgebouw Mari?nhage het beste idee voor de bestaande stad nr 6 2014 13 GE?NSPIREERD GERAAKT? Heeft u het beste idee voor de serie van ??n? Inschrijven voor de Hollands-Ontwerp Award 2015 kan nog tot 20 december 2014. Lees meer op www.hollands-ontwerp.nl. E?N GEBOUW, ??N GENERIEK ELEMENT VOOR VLOER, DAK EN GEVEL De derde plaats van de Hollands- Ontwerp Award 2014 ging naar Evelien Ploos van Amstel voor haar idee van `E?n gebouw, ??n generiek element voor vloer, dak en gevel'. Ze bedacht een duurzaam en flexibel demontabel bouwsysteem dat volledig uit hernieuwbare materialen is opge- bouwd. Om dit te bewerkstelligen is bij het ontwerp voorbeeld genomen aan de computer- en auto-industrie. In tegenstelling tot de bouw wordt in deze sectoren gebruikge- maakt van een vergaande doorvoering van methoden als standaardisatie, modulariteit en inwisselbaarheid. Dit is binnen het winnende systeem gereali- seerd door een strikte scheiding van gebouwfuncties, waarbij twee onafhan- kelijke basisfuncties zijn gedefinieerd: dragen en scheiden. Concreet is dit uitgevoerd door een gestandaardi- DEURBEL OP ZONNE-ENERGIE Met zijn Solar Bell won Bas van den Berg in 2014 de tweede prijs. Het is een op zonne-energie werkende deurbel die sluipverbruik tegengaat. DeVention, het bedrijf achter de deurbel, is gestart als studentenbedrijf aan Avans Hogeschool in 's-Hertogen- bosch. Daarna hebben Van den Berg en Alexander Nijdam het bedrijf uitgekocht en hebben een doorstart gemaakt als DeVention v.o.f. De Solar Bell perkt ener- gieverspilling van de transformator in. Deze staat name- lijk altijd aan, ook als er niet wordt aangebeld. Doordat in verhouding niet vaak wordt aangebeld, hoeft de deurbel maar langzaam op te laden en heeft dus voldoende aan een schaduwpositie. Bevestigen aan de noordzijde of onder een overkapping is daarom geen probleem. Solar Bell is gericht op de renovatiemarkt, maar is ook voor nieuwbouw interessant omdat hij een transformator en extra bekabeling overbodig maakt. Ten tijde van het studentenbedrijf zijn de eerste prototypen gemaakt en is vervolgens een kleine serie van tachtig stuks geproduceerd. Al snel werd duidelijk dat de vraag groot was, wat leidde tot een vervolgproductie van 500 stuks. De Solar Bell 3.0 werd begin 2014 gelanceerd en is, in tegenstelling tot eerdere versies, ook geschikt voor wisselspanning. Deze 3.0-versie wordt op dit moment verkocht en verspreid in Nederland. De deurbel wordt in een commerci?le sociale werkplaats in elkaar gezet en geproduceerd uit zo veel mogelijk lokale producten en diensten. Deelname aan de Hollands-Ontwerp Award heeft DeVention en specifiek de Solar Bell uiteraard extra publiciteit opgeleverd. Positieve reacties van beursbezoekers over de simpelheid van het idee en de frisse aanpak hebben de jonge ondernemers extra gemotiveerd. NIEUW LEVEN IN HET ALOUDE MARI?NHAGE Anna Oosterhuis won de award met haar ontwerp voor het complex Mari?nhage in Eindho- ven. Mari?nhage is een voormalige kloosterkerk en -internaat en de oudste plek van Eindhoven. Het complex heeft zijn functie en connectie met de stad verloren. Gedurende de twintigste eeuw is Mari?nhage ingekapseld in de snel groeiende stad. De eerste stap in het plan van Oosterhuis is dan ook het openen van de plek voor de rest van de stad. Het nu ingetogen religieuze complex wordt zo opengebroken, met behoud van het specifieke karak- ter. Door op verschillende plekken in het gebouw te snijden, ontstaan publieke doorgangen en wordt het gebied toeganke- lijk voor de inwoners van Eindhoven. Oosterhuis voegde verlei- dingsrouten toe die de grenzen tussen priv? en collectief moeten laten vervagen. Technisch heeft ze de Slimbouwen- visie toegepast en een totaaloplossing ontworpen waarbij in ??n element isolatieschil, leidingen en verwarming zijn onder- gebracht. Dit element is reversibel en tast dus zo min mogelijk het bestaande monument aan. Dankzij de losstaande nieuwe schil is er tussen de oude gevel en nieuwe achterzetwand zicht op de authentieke plafondelementen. Het plan voor Mari?nhage liep synchroon met het werkelijke transformatieproces door de gemeente Eindhoven. Het is een realistisch afstudeerproject, waarbij analysen en ontwerponder- delen direct aan de projectgroep konden worden gepresen- teerd. Mocht het haalbaarheidsonderzoek positief uitpakken, zullen er zeker elementen uit het plan in het toekomstige ontwerp zijn terug te vinden. Het winnen van de Hollands- Ontwerp Award heeft Oosterhuis veel publiciteit opgeleverd, onder meer in het Eindhovens Dagblad en stadsglossy Frits. Ze kreeg vlak voor het winnen van de eerste prijs een baan aange- boden bij stichting Slimbouwen, waar ze nog altijd werkt. Ze blijft betrokken bij Mari?nhage en vindt het een bijzondere plek. seerde kolom- en liggerconstructie te introduceren voor de draagfunctie en is er ??n generieke cassette voor de scheidingsfunctie. Door de overeenkomsten tussen de verschillende onderdelen van een gebouwschil te benutten, kan deze cassette multifunctioneel worden ingezet als vloer, dak of gevel. De relatief geringe afmetingen en de gestan- daardiseerde componenten resulteren bovendien in een seriematig, projectonafhankelijk product met een hoge mate van vormvrijheid. Zo ontstaat een nieuwe financi?le situatie die haar voordeel haalt uit standaar- disatie, massaproductie en hergebruik. Het ontwerp opent deuren voor massaproductie van het gebouw, waardoor effici?ntie en nauwkeurigheid van de productie toenemen en faalkosten afne- men. Dit systeemconcept gaat uit van een nieuwe manier van bouwen met industrialisatie als grondslag van het bouwproces. Het wordt niet in de prak- tijk toegepast, maar laat wel een moge- lijke toekomst van het bouwen zien. Een derde plek in de prijsvraag heeft daaraan bijgedragen.Principewerking van het duurzame en flexibel demontabele bouwsysteem 21 3