Duurzaam bouwen begint bij... 40 c Paradox `Duurzaam' en `slopen' lijken inderdaad tegengestelden, maar zijn het ze- ker niet. De sloop van het voormalige EDS-gebouw aan de Croeselaan in Utrecht, dat moest wijken voor het nieuwe bestuurscentrum van de Rabo- bank, is het bewijs dat duurzaam slopen mogelijk is: maar liefst 98 procent van het sloopmateriaal is hergebruikt. Het afbreken van een bestaand gebouw brengt natuurlijk altijd een ener- gieverlies met zich mee. Maar, als de technische en economische levens- duur van een gebouw al ruimschoots is verstreken en er een keuze moet worden gemaakt tussen enerzijds renoveren en anderzijds slopen om er vervolgens een beter en duurzamer nieuw gebouw te plaatsen, dan ver- dient dit `slopen en duurzaam herbouwen' toch de voorkeur. Juist vanuit het duurzaamheidsoogpunt. Zeker als bij de sloopwerkzaamheden maxi- maal aan materiaalscheiding wordt gedaan. Om een concreet beeld te geven wat er met het materiaal van dit slooppand is gebeurd, hierbij enkele gegevens van wat zoal is of wordt hergebruikt: x Ca. 100.000 kg glas wordt omgesmolten tot glas van mindere kwaliteit x Ca. 50.000 kg metaal wordt omgesmolten x PVC-leidingen worden verwerkt tot flessen x Ca. 200.000 kg hout wordt hergebruikt x Ca. 19.000.000 kg puin wordt hergebruikt voor fundering van wegen en als betongranulaat x Glas- en steenwol wordt o.a. gebruikt als grondstof voor bakstenen x Ca. 225.000 kg (beton)ijzer wordt omgesmolten tot ijzer Naast al het sloopafval zijn er diverse andere zaken uit het slooppand her- gebruikt. Zo zijn de systeembinnenwanden, de beveiligingspoortjes en de keuken (deels) hergebruikt door Rabobank Nederland. De noodstroom- aggregaten en de armaturen zijn door derden hergebruikt en de water- pomp is beschikbaar gesteld aan een technische school in Mali. Nieuw kantoor Na de voltooiing van de sloop, is er in april van dit jaar gestart met de bouw van het nieuwe kantoor. Een 105 meter hoge toren met een transparant middendeel en een `plaza' wordt de blikvanger van de Rabocampus in Utrecht. Het nieuwe kantoor moet een van de meest duurzame kantoorge- bouwen van Nederland worden en krijgt een flexibel en innovatief werk- plekconcept. De nieuwe campus en de flexibele manier waarop er gaat worden gewerkt, moet bovendien een aanzienlijke vermindering van het aantal autokilome- ters opleveren. De belangrijkste wapens in de strijd tegen de zakelijke au- tokilometers zijn de verruiming van de tele- en flexwerk-mogelijkheden, de concentratie van verschillende vestigingen op ??n campus (er wordt ge- bouwd naast het huidige hoofdgebouw) en de strategische ligging. De campus is immers gelegen aan het grootste openbaar-vervoerknooppunt van Nederland, het NS station in Utrecht. De verwachting is dat uiteindelijk op jaarbasis zo'n 8 miljoen zakelijke autokilometers uitgespaard kunnen worden. Ook dat is een belangrijke bijdrage aan duurzaamheid. Het nieuwe gebouw moet ook nog eens een van de meest energiezuinige kantoorgebouwen van Nederland worden. Doordat het gebouw veel dag- licht binnen zal laten, vermindert de behoefte aan kunstmatige verlichting. Een transparante, tweedehuidfa?ade moet voorkomen dat als gevolg van die zoninstraling het gebouw teveel opwarmt. Momenteel wordt onder- zocht hoe het klimaatsysteem met innovatieve toepassingen verder kan worden geoptimaliseerd. Op de daken wordt vegetatie geplant die niet alleen voor isolatie zorgt, maar ook de afvoer van regen dempt. De opgevangen regen kan overigens grotendeels worden gebruikt voor de besproeiing van de aanwezige bin- nentuinen. De interne klimaatbeheersing wordt mede bepaald door deze binnentuinen die op een natuurlijke wijze de lucht zuiveren. Bovendien zor- Paradox: duurzaam slopen cDuurzaam bouwen begint bij... De Rabobank bouwt een nieuw bestuurscentrum in hartje Utrecht. Bij de bouwplaats staat een bord waarop aan de voorbijgangers duidelijk wordt gemaakt wat er gaat gebeuren. `Er wordt duurzaam gesloopt', zo meldt het bord. Maar is `duurzaam slopen' geen contradictio in terminis? Is slopen niet op voorhand de ultieme vorm van onduurzaamheid? Dat vraagt om uitleg. Niet alleen over wat er zo duurzaam is aan het slopen, maar ook over de dubo- kwaliteit van de spectaculaire nieuwbouw die op ongeveer dezelfde plaats zal verrijzen. Vincent Lokin, directeur Facilities van Rabobank Nederland gaat er op in. Duurzaam bouwen begint bij... 41 c Paradox cVincent Lokin Vincent Lokin is directeur Facilities van Rabobank Nederland. plezier naartoe gaan. Aan de bouw en de inrichting worden daarom dan ook hoge kwaliteitseisen gesteld. Er wordt gewerkt met toonaangevende architecten en ontwerpers, die de opdracht hebben materialen toe te pas- sen met een lange levensduur. Zo ontstaat er een hoogwaardig en esthe- tisch complex, dat de tand des tijds moet kunnen doorstaan. De ambitie is om met het gebouw een toonaangevend voorbeeld van duurzaamheid en flexibiliteit neer te zetten, dat ook door toekomstige generaties met plezier zal worden gebruikt. b gen de planten voor een juist vochtigheidsgehalte van de binnenruimtes, terwijl ze in de zomer verkoeling brengen. Omgeving Het innovatieve karakter van de nieuwe Rabo-campus komt niet alleen tot uitdrukking in het uiterlijk, maar ook in de manier waarop wordt omgegaan met de omgeving en de gebruikers. Mensen presteren immers beter als ze in een prettige omgeving werken. Het nieuwe bestuurscentrum wordt dan ook een aangename plek om te verblijven en een locatie waar mensen met IllUStRAtIE:D.FUENGSHUNUt