"Als industrie vragen we om meer verantwoordelijkheden" Foto?neas Droog en licht 9 c Visie Hans Zwaanenburg Hans Zwaanenburg is al zijn hele carri?re actief in de bouwtoeleverende industrie, waarvan de laatste tien jaar in de gipswereld. Sinds 2003 is hij werkzaam bij Xella Droogbouwsystemen BV. De zeven jaar daarvoor werkte hij bij Gyproc Nederland, tot dit in 2003 werd overgenomen door British Plaster Board (BPB). Ongeveer tege- lijkertijd werd Fermacell overgenomen door het Duitse Haniel Bauindustrie. Tot dan werd er binnen Haniel Bauindustrie uitsluitend kalkzandsteen geproduceerd en verkocht. Ze wilden van de bouw hun corebusiness maken en kochten daarom niet alleen Fermacell, maar ook de merken Ytong en Hebel." Zwaanenburg werd gevraagd voor de functie commercieel directeur van het nieuw op te richten Xella Droogbouwsystemen BV, niet te verwarren met Xella Nederland B.V. De eerste richt zich met name op de droge afbouw, terwijl de laatste zich richt op de aannemerij. Bij Xella Droogbouwsystemen is Zwaanenburg verantwoordelijk voor de Beneluxmarkt van het merk Fermacell. Licht bouwen Zwaanenburg ziet verschillende ontwikkelingen in de markt die kansen bieden aan de droge afbouw. E?n van die ontwikkelingen zijn de veranderende eisen op het gebied van contactgeluidisolatie. "In Nederland wordt nog erg veel massief gebouwd. De contactgeluideis is bij de vorige aanpassingen van het bouwbesluit bijgesteld van 0 naar +5dB. Voor die aanpassing volstonden massieve vloeren van 600 kg/m2, maar wil je je met een massieve vloer aan de nieuwe eis houden, kom je al op 800 kg/m2 uit. We verwachten op termijn een nieuwe bijstelling naar bo- ven. Moet je dan nog zwaarder gaan bouwen en naar 1000 kg/m2 gaan? Waar houdt het op?" "De aanpassing van de eis heeft bij ons geleid tot een afzetstijging van onze lichte vloerelementen van wel 20 procent. Met relatief slanke constructies vallen behoor- lijke geluidsisolaties te bereiken. We zien dan ook veel kansen voor lichte bouwsy- stemen. Licht bouwen is ideaal op de drassige Nederlandse bodem waar je kan besparen op de funderingskosten. Bovendien kunnen de meeste projecten in de renovatiemarkt alleen maar licht worden uitgevoerd." Als andere belangrijke ontwikkeling in (af)bouwsector noemt Zwaanenburg de aan- dacht voor ARBO-aspecten, waaronder de tilgewichten. "Een gipsplaat mag feitelijk niet zwaarder zijn dan 25 kg, tenminste als je hem door ??n persoon wil laten tillen. Een plaat van standaardafmetingen is in alle gevallen al zwaarder. De vraag is nu wat je gaat doen: andere gereedschappen ontwikkelen, met zijn twee?n tillen of smallere platen produceren?" Visie Hans Zwaanenburg cDroog en licht De veranderende eisen op het gebied van contactge- luid, de aantrekkende renovatiemarkt en kansen van prefab bouwen: allemaal goed nieuws voor Hans Zwaanenburg, commercieel directeur van Xella Droog- bouwsystemen. BouwIQ sprak met hem over gips, licht bouwen en zijn visie op de bouwwereld. Deeltijd De carri?re van Hans Zwaanenburg heeft zich niet alleen overdag in het bedrijfsleven afgespeeld, maar ook in de avonduren thuis en in onderwijsgebouwen. naast zijn werk heeft hij namelijk allerlei deeltijd- opleidingen en cursussen gevolgd. onder andere de opleiding Hts bouwkunde in Rotterdam, een propedeuse economie aan de eras- mus Universiteit, de masteropleiding Business marketing op de tech- nische Universiteit eindhoven, de postacademische opleidingen Duurzaam Bouwen en Brandveiligheid aan de technische Universiteit Delft en diverse commerci?le en bedrijfskundige cursussen. op dit moment loopt er geen studie, maar dat kan zomaar veranderen. Zwaanenburg: "ik speel met de gedachte bedrijfswetenschappen te gaan studeren. op het gebied van techniek en marketing weet ik de meeste dingen namelijk wel en heb ik al redelijk veel gestudeerd, maar op het gebied van bedrijfskunde of organisatiekunde handel ik voornamelijk vanuit mijn ervaring. Het lijkt me aardig om de theorie erbij te horen en te kijken of de dingen die je op ervaring doet goed doet. Ik zou dit uit pure interesse willen doen, maar het is uiteraard ook nuttig voor het bedrijf." c Joost Bruysters Droog en licht 10 c Visie Hans Zwaanenburg "Niet alleen op het gebied van tilgewicht, maar ook op het gebied van stof en een heleboel andere zaken worden arbeidsomstandigheden belangrijker. Daarom zal prefabricage de komende jaren steeds belangrijker worden. Lichte bouwsystemen zijn hiervoor een goede oplossing." Branche Naast zijn functie bij Xella is Hans Zwaanenburg bestuurslid van de Nederlandse Branche Vereniging Gips (NBVG). Het doel van de vereniging is het behartigen van de gezamenlijke belangen van de sector. De laatste tijd zijn er discussies geweest over de rol van de branchevereniging. Volgens sommigen zou de rol van de vereni- ging actiever moeten zijn, maar dat is volgens Zwaanenburg niet haalbaar: "Een actievere houding van de branchevereniging zou vragen om een groter marketing- budget. Voor enkele organisaties is dat wel bespreekbaar, maar voor anderen weer helemaal niet." Toch bewijst de vereniging, ondanks de soms wat reactieve houding, zijn nut. Een goed voorbeeld noemt Zwaanenburg de discussie die er de afgelopen jaren is ge- weest over sulfaat in het oppervlaktewater. "Sulfaat uit gips dat werd gestort zou het oppervlaktewater vervuilen. In de discussie ? waar ook TNO-MEP uit Appel- doorn zich mee bezighield ? werd gesteld dat gips na asbest de meest lastige bouwstof was. Zo'n vergelijking kweekt natuurlijk veel onnodige ongerustheid bij nogal wat mensen. Gips is immers een heel ander product dan asbest. De schade- lijke gevolgen zijn van een volstrekt andere orde. Bij gips speelde de discussie dat er sulfaat in het oppervlaktewater terecht zou kunnen komen waardoor het sulfaat- gehalte te hoog zou kunnen worden. Nadelige gevolgen voor mens en dier zijn er eenvoudig niet, gips is immers een bouwstof van plantaardig en dierlijk leven!." "De verwarring kan ontstaan door onkunde op stortplaatsen. Gips dat wordt aange- boden ? en zeker als het gipsvezelplaten zijn ? wordt nog wel eens verward met asbest. Gips is echter volledig te recyclen. Voorwaarde hiervoor is wel dat het schoon moet zijn. Zo lang het materiaal goed wordt ingezameld is het oneindig te gebruiken. Als branchevereniging ga je dan in gesprek met de afvalverwerkende industrie en probeer je afspraken te maken." Op maat Het product is dus volledig te recyclen. "We krijgen dan ook regelmatig snij-afval terug van de bouwplaats en bieden daar ook big bags voor aan. Maar, wat we in eerste instantie proberen te doen, is zorgen dat de afvalstroom zo klein mogelijk wordt. Daarom denken we mee met de partijen over de plaatafmetingen en leveren we zoveel mogelijk producten op maat aan. Als je op maat levert heb je minder materiaal nodig, zijn er minder verwerkingskosten en hoef je bovendien minder afval af te voeren." Het vraagt echter wel om een goede voorbereiding en dat is waar het volgens Zwaanenburg in de bouw soms aan ontbreekt. CV Ing. Hans Zwaanenburg MBM Werkervaring 1982 ? 1985 technisch adviseur bij Bettenhaussen-Rotterdam B.V. 1985 ? 1989 technisch adviseur bij alsta Bedrijfsdeuren 1989 technisch adviseur bij Cekadak B.V 1989 ? 1995 technisch commercieel adviseur bij Rockwool Lapinus B.V. 1995 ? 1997 accountmanager bij empol B.V 1997 ? 2003 Diverse functies (waaronder Commercieel Directeur) bij Gyproc nederland 2003 ? heden Commercieel directeur Xella Droogbouw systemen B.V. Overig Bestuurslid nederlandse Branche Vereniging Gips (nBVG); Opleidingen x M.t.s. Bouwkunde x BDa dakcursus x H.t.s. Bouwkunde (Rotterdam) x Bouwakoestiek (antwerpen) x Propedeuse economie (erasmus Universiteit Rotterdam) x Master of Business Marketing (technische Universiteit eindhoven) x Postacademische opleidingen Duurzaam Bouwen en Brandveiligheid (technische Universiteit Delft). x Diverse commerci?le en bedrijfskundige cursussen en trainingen Foto?neas Foto?neas Droog en licht 11 c Visie Hans Zwaanenburg "Als een afbouwer op donderdag op een bouwplaats aan de slag moet, dan bestelt hij bij wijze van spreken op woensdag de materialen die op donderdagochtend in standaardafmetingen op de bouwplaats worden afgeleverd. Ter plekke zal hij ver- volgens bekijken wat hij met al de materialen gaat doen, terwijl er veel valt te win- nen met op maat geleverde goederen en een goede voorbereiding." "Hoe dit valt te verbeteren? Uiteindelijk alleen met veel meer betrokkenheid van de verschillende bouwdisciplines. Niet alleen de industrie en de toeleverancier, maar ook de afbouwer wordt te weinig bij het hele bouwproces betrokken en als het al gebeurd, dan is het in het allerlaatste stadium. De aannemerij heeft in mijn beleving in zijn algemeenheid de neiging andere partijen zo laat mogelijk bij het proces te betrekken uit angst dat dit de prijs zou verhogen. Als industrie vragen we om meer verantwoordelijkheden en willen we ook best risico dragen. We zijn bij interessante projecten bijvoorbeeld best bereid om testen uit te voeren op het gebied van bij- voorbeeld geluidsisolatie of brandwerendheid om te kijken of een product voldoet. De kans bestaat inderdaad dat de aannemer een iets hogere prijs betaalt, maar zijn faalkosten kunnen ook aanzienlijk afnemen." Samenwerking De samenwerking in de bouw zou volgens Zwaanenburg dus verbeterd moeten worden. Zelf heeft hij het goede voorbeeld gegeven met Fermarock, een gezamen- lijk systeem van fabrikanten Xella, Rockwool en Dingemans die elk een component voor dit binnenwandsysteem leveren. Respectievelijk gipsvezelplaten, isolatiema- teriaal en stalen profielen. De fabrikanten hebben het systeem gezamenlijk laten testen en certificeren. Zwaanenburg: "In de bouw kun je veel bereiken met een strategische alliantie. Veel producten zijn verschrikkelijk complementair. Wij leve- ren gipsvezelplaten en hebben geen profielen en isolatiemateriaal in het assorti- ment. Je zou je natuurlijk kunnen afvragen of je die producten ook in je assortiment zou willen, maar als je echt naar de markt luistert, dan weet je dat de klant daar helemaal niet op zit te wachten; die wil helemaal geen Xella profiel dat in het schap naast al de andere profielen komt te liggen. De handel heeft al profielen van Dinge- mans die goed verkrijgbaar zijn. Hetzelfde geldt voor de isolatie van Rockwool en onze gipsvezelplaten. Schoenmaker blijf bij je leest. Kijk naar je corebusiness, doe waar je goed in bent en probeer dat vast te houden en te verbeteren. Uiteindelijk gaat het om systeemoplossingen of zelfs om integrale oplossingen." "De samenwerking in de bouw zou daarom veel verder ge?ntensiveerd moeten worden. Architecten, opdrachtgevers, maar ook afbouwers zouden meer besef moeten hebben van wat de consequenties van bepaalde keuzes zijn. In de aanbe- steding gaat het om de prijs en worden de goedkoopste producten toegepast. Maar, het is mogelijk om met een kleine investering op ??n onderdeel, veel te besparen op andere delen. Bijvoorbeeld door de keuze van het juiste (stille) rioolsysteem, kun je een duurdere voorzetwand besparen. Normaliter past de installateur de bekende grijze PVC buis toe, want dat is het goedkoopste, maar het kan zijn dat daardoor wel een duurdere afbouwwand geplaatst moet worden. Voor ons is dat misschien goed nieuws, want we verkopen natuurlijk liever twee platen dan ??n, maar als je naar de totale bouwkosten kijkt is het niet zo zinnig." "Ook wordt er te weinig over flexibiliteit nagedacht. De economische levensduur van gebouwen is veel belangrijker geworden dan de technische levensduur. Er zijn maar weinig mensen die in tien jaar tijd niets aan hun woning veranderen. Er wordt aangebouwd, doorgebroken en opgetopt. Daar zou je op in moeten spelen door te zorgen dat je een woning relatief makkelijk kan veranderen." Toekomst "Voor de toekomst voorzie ik dus volop groeimogelijkheden voor onze producten. Licht bouwen heeft de toekomst, de renovatiemarkt trekt sterk aan, de eisen op ARBO-gebied gaan op de schop en de contactgeluideisen zullen verder worden aangescherpt." Voor het bedrijf brengt de toekomst waarschijnlijk een beursgang met zich mee. b Foto?neas