De nieuwe generatie 16 Artikel De nieuwe generatie B-smart is een slimme, inventieve fundering van B-invented; prefab waar het kan, on site waar gewenst voor flexibiliteit. De eerste projecten zijn reeds opgeleverd. De opdrachtgevers zijn enthousiast en hoeven niet meer te worden overtuigd. Joost Huijgen, algemeen directeur van B-invented, geeft toelichting over het traject van idee, via product en pilot, naar project. foto'srgbproducties De nieuwe generatie 17 Artikel Hajo Schilperoort won het de innovation Award en nog de eerste en tweede ronde van New Venture, voor omschrijving van het product en een haalbaarheids- onderzoek op technisch en commercieel gebied. "Aan interesse ontbrak het dus niet." sinds maart 2009 hebben Huijgen en schalkwijk b-inven- ted opgericht. Ontwikkeling "de balk had aanvankelijk een i-vormige doorsnede: maximale sterkte bij minimaal materiaalgebruik. er werd door veel mensen echter onwen- nig tegen de i als funderingsbalk aangekeken", legt Huijgen uit. "boven- dien bleek de productie van deze doorsnede zowel in de fabriek als op de bouw in sommige opzichten te veel aandacht te vragen. We hebben er daarom uiteindelijk een eenvoudige holle koker van gemaakt. die is vertrouwd en zowel in de fabriek als op de bouw snel, gemakkelijk, goedkoop en dummy proof te vervaardigen. en de besparing op mate- riaal is nog steeds niet slecht: we gebruiken ongeveer 35 procent min- der beton in de balk. deze doorsnede en samenhang tussen de compo- nenten is opnieuw gepatenteerd. de ontwikkeling stopt hier niet. We brengen zowel op product- als procesniveau nog verdere verbeteringen aan." "in de fabriek produceren we een u-vormige bekisting en een vulelement van eps (ge?xpandeerd polystyreen)", vervolgt hij. "We fixeren het vulele- ment samen met de wapening in het hart van de u, zodat na plaatsing en storten op de bouw een gewapend betonnen koker overblijft. de fixatie gebeurt aan de hand van klemmen en rails die er een solide geheel van maken. deze hebben verder als voordeel dat de verschillende componen- ten gemakkelijk in elkaar geschoven kunnen worden. op de plek van de palen en bij koppelingen laten we het vulelement weg, zodat ter plekke een balk met een massieve doorsnede ontstaat. ook brengen we in de fabriek reeds de sparingen voor doorvoeren aan." Bouwplaats "op de bouwplaats begint de bouwploeg met het aanbrengen en stellen van betonnen platen in het geval er geen palen zijn", gaat Huijgen verder naar de volgende stap in het proces. "de funderingsbalk overspant de af- stand van paal naar paal, of van plaat naar plaat als op staal wordt gefun- deerd. ter ondersteuning van de eps-bekistingen wordt tussen de opleg- gingen een vlak zandbed aangelegd en op hoogte gebracht. Vervolgens worden de elementen van de wagen gehesen en op hun plek gelegd. de wapening wordt daarna gekoppeld door middel van de schuifkorven, en de naden worden met pur-schuim afgedicht. dan wordt het beton gestort, waardoor de fundering ??n geheel wordt en zijn constructieve sterkte krijgt. We gebruiken hierbij beton dat spe- ciaal voor onze fundering ontwikkeld is. Het is een zelfverdichtende, vloeibare soort die niet nagetrild hoeft te worden. door de hoge vloei- Joost Huijgen en gijs schalkwijk, technisch directeur van b-invented, zijn al tijdens hun afstudeeronderzoek aan de tu/e onderzoek gaan doen naar de voorloper van b-smart, ontwikkeld door dr.ir. faas Moo- nen. "een gepatenteerde vinding waar wij verder mee zijn gegaan. ons afstudeerproject won vervolgens nogal wat prijzen", vertelt Huijgen. tot tweemaal toe won het project de stW innovation grant. Vervolgens B-smart wordt gemaakt met 40 procent minder arbeidsuren, en is tot 75 procent sneller klaar doordat het proces continu is en geen onderbrekingen kent. De nieuwe generatie 18 Artikel baarheid kan langere tijd vanaf ??n plaats worden gestort. Het vloeit vele meters vooruit in de bekisting. Hierdoor wordt de lucht onder het vulelement uit gedreven en kunnen we dus garanderen dat er geen lucht blijft zitten. Verder levert dit type beton ook in een vlakke bovenkant van de balk." Complex "de bouw is complex en gefragmenteerd en gaat soms over heel veel schijven", zegt Huijgen. "dat is lastig, maar maakt het ook heel interessant. Wat wij de afgelopen jaren geleerd hebben is dat er meer nodig is dan een goed idee en een octrooi. er is meer nodig dan alleen het bedenken. Je moet verder gaan in de keten, precies begrijpen hoe de uitvoering werkt, op de bouwplaats en in de fabriek. Alleen zo kun je een idee ook daadwer- kelijk realiseren, kennis valoriseren. ik wil altijd graag ?lles weten, wil volledig begrijpen hoe het werkt. Als je dat weet, kun je dingen ook oplossen en veranderen. b-smart is een integrale oplossing die het aantal partijen, processen, handelingen en producten terugbrengt. We vereenvoudigen het hele proces, maar nemen daarbij dus ook nogal wat op de schop: bestaande relaties, makende partijen, gebrui- kelijke manieren van inkopen; we gooien het allemaal om. dat kan alleen als je begrijpt hoe men werkt en wil werken en als je uiteindelijk de juiste mensen weet te overtuigen." Combineren methodes "de traditionele manier om een fundering te maken, bestaat eruit op de bouw zelf met losse elementen een bekisting in elkaar te zetten, wapening te vlechten en beton te storten", legt Huijgen uit. "dat biedt veel flexibiliteit, maar brengt ook een moeizaam, kwetsbaar uitvoeringsproces en veel rompslomp met zich mee. Het kost dan ook veel tijd. de andere manier is om de balken in de fabriek te laten prefabriceren, en op de bouw aan el- kaar en aan de palen te monteren. dat gaat veel sneller, en de balken hebben bovendien een continue fabriekskwaliteit. prefabricage van de funderingsbalken biedt echter weinig flexibiliteit. Als de heipalen maar enigszins scheef staan, is al een extra handeling nodig voor koppeling van balken en palen. en als het echt fout is, moet je een nieuwe balk bestel- len. b-smart combineert de voordelen van beide methodes. We prefabrice- ren niet de balk, maar de integrale bekistingen, inclusief de wapening. We vervoeren deze kant-en-klare componenten naar de bouw, waar ze worden samengevoegd. de transportcapaciteit wordt volledig benut voor de lichtgewicht elementen. ter plaatse van de palen wordt in de fabriek een gat aangebracht in de bodem van de bekisting. Het vulele- ment wordt hier weggelaten voor een goede koppeling met de paal. de gaten worden uitgevoerd met een overmaat waardoor standaard paalaf- Bij B-smart wordt niet de balk maar worden de integrale bekistingen, inclusief de wapening, geprefebriceerd. De nieuwe generatie 19 Artikel wijkingen kunnen worden opgevangen en altijd voldoende be- ton om de kop aanwezig is voor een goede constructieve ver- binding. b-smart is dus snel, makkelijk en hoogwaardig met de juiste flexibiliteit." Vereenvoudigen "daarnaast vereenvoudigen we het bouwproces aanzienlijk", is de algemeen directeur van mening. "de aannemer heeft nog slechts ??n aanspreekpunt voor de fundering, waardoor zijn or- ganisatie ontlast wordt en de kwaliteit beter beheersbaar is. Vanaf het moment dat we de belasting op de fundering en de maatvoering kennen, gaan wij aan de slag met de calculatie, engineering, fabricage en uiteindelijk het transport naar de bouwplaats en de voltooiing aldaar. de fundering wordt voorlo- pig door onze eigen ploegen gelegd, zodat we alles in ??n hand en onder controle houden. dat zorgt voor ontzorging en full ser- vice. We garanderen van ontwerp tot uitvoering de kwaliteit en verkopen geen eps, beton of staal, maar een integrale combi- natie van een dienst en product." Snelheid "de doorlooptijd vanaf bestelling is 4 tot 7 weken voor calculatie en prefabricage. en uit ervaring weten we dat voor ??n woning het hele proces van transport, leggen, koppelen en storten niet meer dan een halve dag in beslag neemt", gaat Huijgen door op de snelheid van de procesdoorloop. "bij kleine projecten vertaalt zich dat maar deels in winst, want de ploeg moet toch voor ten- minste een hele dag worden ingezet. ter vergelijk: als je `dezelf- de' fundering traditioneel vervaardigt, duurt dat een week. b- smart wordt gemaakt met 40 procent minder arbeidsuren, en is tot 75 procent sneller klaar doordat het proces continu is en geen onderbrekingen kent. overigens zien we dat de bouw nog niet gewend is aan zulke snelheden. de winst die we bieden, wordt nog niet altijd optimaal benut omdat de planning niet altijd strak is gesteld. de fundering ligt soms nog weken op een vervolg te wachten, terwijl in theorie de volgende dag de vloeren al gelegd zouden kunnen worden. onze klanten geloven dat bij het eerste project soms niet, maar bij een volgend project schieten de gebouwen als paddenstoelen uit de grond", sluit hij af. Tijdsvergelijking bouwproces funderingsmethoden 1 2 3 4 5 dagen Traditioneel EPS-bekisting Prefab fundering B-smart funderingsmethode B-smart in Groeseind de b-smart ligt inmiddels onder woningen en bedrijfspanden in heel Nederland. recent leverde b-invented de fundering onder 7 passiefhuizen in de Kroeven in roosendaal, en 82 wooneenheden in groeseind in tilburg. de directeur van Hurks bouw Zuid, peter van der Horst, zag een presentatie van b-invented en was direct ge?nteresseerd en voornemens de fundering uit te proberen en toe te passen. Zo geschiedde, want Hurks bouw Zuid bouwde de wijk groeseind op 1786 strekkende meter b-smart. sander scheffers, uitvoerder van Hurks bouw Zuid, is zeer te spreken over b-smart. "de fundering van een project is altijd een lastig onderdeel. Je zit met grond, water en verschillen in draagkracht. in groeseind zit bijvoorbeeld een laag klei onder het zand waardoor het oppervlaktewater niet goed wegloopt en de funderingen nu op zwembaden lijken. Alles in de grond is altijd lastig. Het is met dit soort complicaties extra belangrijk dat het proces soepel verloopt", vertelt hij. "Vroeger stelden we handmatig een bekisting samen uit een losse bodemplaat en schotten. Het bouwen met b-smart gaat aanzienlijk sneller: de ploeg van b-invented heeft de fundering hier in 14 dagen gelegd. We ondervinden veel minder afstem- mingsproblemen doordat we tijdens voorbereiding en uitvoering slechts met ??n partij te maken hebben, en er veel minder bewerkingen op de bouwplaats nodig zijn. dat scheelt aanzienlijk in de co?rdinatie en er gaat hierdoor ook veel minder fout. en als er een keer een fout wordt gemaakt, is dat ook meteen door dezelfde partij op- gelost. dat komt het uitvoeringsproces zeker ten goede." ook in aansluiting is er een merkbaar voordeel volgens scheffers. "Als we de ribcas- settevloeren plaatsen, gaat dat normaal bij ongeveer ??n op de tien platen fout, in de zin dat de fundering niet vlak is. de plaat gaat dan wiebelen, dus moeten we hem weer ophijsen om te egaliseren en opnieuw te plaatsen. bij b-smart speelt dat niet. de bovenkant van de fundering is goed vlak, mede door gebruik van een ander type beton. We hebben het nog niet nagerekend, maar ik schat dat onze totale kosten hierdoor lager liggen, hoewel de fundering per strekkende meter iets duurder is. We hebben te maken met minder overhead, minder afval, minder fouten en minder vertraging." "Het is voor mijzelf overigens ook veel fijner werken: ik hoef minder te co?rdineren en controleren en minder problemen op te lossen", aldus de uitvoerder. "dat zie je niet een-op-een terug in de uiteindelijke bouwtijd, maar het bespaart mij veel zorgen en stress." Wel denkt scheffers dat er nog veel winst te behalen is in de afstemming. "bij een volgend project leveren we gegevens sneller aan, zodat b-invented sneller aan de slag kan met berekeningen en prefabricage. en bij een volgend project zou ik het plaatsen van vloeren ook veel korter erop inplannen, de dag na storten van de b-smart." Doorsnede van B-smart.