renda special 2012/2 continu op zoek naar samenwerking12 continu op zoek naar samenwerking renda special 2012/2continu op zoek naar samenwerking 13 Cocreatie, ketenintegratie, netwerken, steeds wisse- lende coalities. Voor Krista Walter is dat de sport voor de toekomst. Zowel op micro- als op macroniveau wil de directeurbestuurder van De Goede Woning in Apeldoorn deze nieuwe manieren van samenwerken tot stand brengen. Met als resultaat betaalbare huis- vesting bieden voor mensen met lage inkomens. tekst wilbert leistra foto's marco batenburg BETAALBAARHEID De Goede Woning is bezig met de voorbereiding van een actief woonlastenbeleid. Walter legt daar de achtergrond van uit: "Wij hebben in 2010 het Nibud laten onderzoeken wat onze bewoners aan huur kunnen betalen. Op basis daar- van hebben we een woonlastenbeleid ontwikkeld dat erop neerkomt dat mensen die in een huis wonen met energielabel D en lager, een toelage kunnen krijgen. Dat geldt voor het deel van ons bezit dat we op korte termijn nog niet kunnen aanpakken. Want de andere kant van de medaille is natuurlijk dat we de woningen moeten verduurzamen om ze betaalbaar te houden. Maar dat kan niet in ??n keer." De corporatie staat niet alleen voor de opgave van verduur- zaming en zoekt hierbij continu vormen van samenwerking op. Zo heeft Walter de regie van de stichting VSW in handen, een samenwerkingsverband van de vier woningcor- poraties in Apeldoorn. "Onderling hebben we na een aantal jaren vergaderen gezamenlijk stategisch voorraadbeleid gemaakt. Dat is een hele stap, nu kunnen we echt aan de slag. Daarnaast hebben we in de sector duurzaamheidsaf- spraken gemaakt en heeft de gemeente Apeldoorn het beleid om in 2020 als stad energieneutraal te zijn. Dit is een hele ambitieuze doelstelling die vereist dat we continu op zoek moeten naar kansen om dit te concretiseren", aldus de directeurbestuurder. Een van die kansen is het project Gebieden Energie Neutraal (GEN). Hierin werken verschillende partijen samen die allemaal te maken hebben met het bouwproces. Van kennisinstituten en financi?le instellingen tot advocatuur. En van ontwikkelaars tot energie- en installatiebedrijven. Deze partijen willen voorop lopen bij de ontwikkeling en uitvoering van innovatieve concepten, om zo in versneld tempo ener- gieneutrale gebieden te realiseren. "Samen gaan we bewij- zen dat het nu al haalbaar is om energieneutrale gebieden te realiseren. Wij bundelen al onze kennis, ervaring en creativi- teit om de trendbreuk die hiervoor nodig is te forceren", legt Walter uit. In Apeldoorn is een gebied geselecteerd voor het GEN-project: Kerschoten. Het project heeft de naam Kerschoten Energie Neutraal (KEN) gekregen. "Naast GEN werken we hierin samen met de gemeente, twee wijkraden, drie corporaties en AVID, dit staat voor Apeldoorn Voorop In Duurzaamheid (een netwerk van Apeldoornse onderne- mers in duurzaamheid, red). Bij het tot stand brengen van deze samenwerking heb ik veel profijt gehad van mijn netwerk dat ik tijdens mijn arbeidsverleden bij de gemeente heb opgebouwd. Het uiteindelijke doel is om het hele gebied Kerschoten energieneutraal te maken. Je merkt dat wij niet van de houding zijn `het kan niet'. We zoeken de hele tijd naar mogelijkheden om iets wel voor elkaar te krijgen. Een goed voorbeeld hiervan is de Woonbundel, een experiment van Platform31. Hierin worden de geldstromen omgedraaid; wat levert de investering aan besparing op en hoe kan ik die besparing gebruiken om de investering te financieren? Je staat versteld wat dan allemaal mogelijk is." DILEMMA 1 Ze is pas 45 jaar jong, maar heeft een CV waar je met recht `u' tegen kan zeggen. Vrijwel uitsluitend komen termen als `hoofd', `voorzitter' en `directeur' op haar rijke verzameling visitekaartjes voor. Kennisont- wikkeling en netwerken zijn gemene delers in de carri?re van Krista Walter tot nu toe. "Mij heeft altijd een combinatie aangetrokken van beleid, politiek, geldstromen en uitvoering. Ik heb in mijn vorige betrek- kingen een ontwikkeling doorlopen van de stedelijke beheerkant naar stedelijke ontwikkeling. Op een gegeven moment werd ik het kilome- tervreten een beetje zat, ik reed zo'n 80.000 kilometer per jaar. Ik heb de gemeente Apeldoorn gebeld, mijn woonplaats, voor een baan en kreeg de herontwikkeling van de Kanaalzone op mijn bordje, het trans- formeren van een bedrijventerrein naar een aantrekkelijke woon/werk- en leefomgeving met 3500 woningen. Saillant gegeven is dat we nu als De Goede Woning uit dit project zijn gestapt. We zaten samen met twee andere corporaties in het plan voor slechts 250 woningen, niet echt effici?nt. Ik ben absoluut voor samenwerken, maar het moet wel doelmatig zijn", stelt de directeurbestuurder van De Goede Woning. Het was in 2009 geen gemakkelijke start voor Walter bij de Apel- doornse corporatie. "We stonden er financieel niet best voor, hadden een veel te grote orderportefeuille en net zo'n zestig nieuwe mensen binnengehaald. We moesten onze ambities bijstellen en om de bedrijfsvoering te optimaliseren, hebben we een deel van onze voor- raad verkocht. Het streven werd om met minder middelen de organisa- tie toch vitaal te houden, zonder dat de bewoner er de dupe van wordt. Daarnaast stond De Goede Woning voor de uitdaging om een zo groot mogelijk deel van het bezit te verduurzamen om de woningen betaalbaar te houden", legt Walter de spagaat uit waarin de corporatie zich bevond. renda special 2012/2 continu op zoek naar samenwerking14 SOCIALE OMGEVING/PARTICIPATIE "Helemaal mee eens", zegt Walter direct als ze het dilemma leest. "Dat is ook een vorm van cocreatie, de bewoners zo vroeg mogelijk actief betrekken bij het renova- tieproces en er constant bij betrokken houden. Laat de bewoners maar de vraag formuleren, waarom niet", stelt ze enthousiast. Als voorbeeld noemt ze project Schilderskwar- tier in de wijk Orden in Apeldoorn. "Dit pakken we op binnen het stadsdeelplan `Orden weer op orde'. In het Schil- derskwartier hebben wij 188 woningen waarvoor we met hulp van onder andere Platform31, op zoek zijn naar een geschikt duurzaam renovatieconcept. Dit komt voort uit het kiEMT- netwerk (kennis en innovatie in Energie- en Milieu- Technologie, red.). Maar eerst willen we de buurt sociaal aanpakken, want het is een beetje een aandachtsgebied. Ons motto is niet voor niets: de fysieke ingreep volgt op de sociale. We hebben alle stakeholders bij elkaar geroepen om de wijk te gaan aanpakken." Belangrijk daarbij is volgens Walter om te weten wat de bewoners willen. "Daarom hebben we buurtcaf?s georgani- seerd om samen met de bewoners de plannen te ontwikke- len, uiteraard wel binnen de kaders van budget en Bouwbe- sluit. De bewoners hebben een klankbordgroep samenge- steld, die weer afzonderlijke werkgroepen heeft geformeerd met thema's als sociaal, isolatie en renovatie. Met hen voeren we regelmatig overleg." Het project in het Schilderskwartier is gericht op bewoners- participatie van de huidige bewoners. Maar Walter waar- schuwt ervoor dat de toekomstige bewoners niet vergeten moeten worden in deze context. "Ik zou me zelfs kunnen voorstellen dat we bij bewoners die een hoge organisatie- graad hebben, richting een model van collectief particulier opdrachtgeverschap kunnen gaan. Waarbij wij natuurlijk wel nog op de een of andere manier de mogelijkheid tot een vorm van regie moeten hebben. Belangrijk is dat je als corporatie transparant bent en met respect voor elkaar, elkaars belangen goed weegt en in acht neemt." Ondanks dat De Goede Woning de bewoners meer inspraak en beslissingsbevoegdheid geeft, ziet Walter het als de taak van een corporatie om bewoners waar nodig te begeleiden. "Wij zitten veel in de buurt om bewoners bijvoorbeeld op gedrag te sturen. Zo geven we voorlichting over hoe het energiegebruik omlaag kan, deels vanwege het betaalbaarheidsaspect, maar natuurlijk ook wegens duur- zaamheidsoverwegingen", legt ze uit. Walter vindt dat De Goede Woning het goed doet op duur- zaamheidsgebied. "We bevinden ons in de middenmoot in vergelijking met andere corporaties. Bovenaan zie ik Oost- Flevoland Woondiensten (OFW), die corporatie kan als inspiratie dienen voor de andere corporaties. Het is een corporatie met een mooie visie, aanpak en resultaten in duurzaamheid. En inspirerende collega's bovendien! Wij denken veel over duurzaamheid na in onze organisatie, we nemen initiatieven, zoeken samenwerking, sturen ? zoals gezegd ? bewoners op energiegebruik, steunen het Duur- zaam Energie Bedrijf Apeldoorn en onze mensen rijden op elektrische scooters... Nu ik er zo over nadenk; plaats ons maar bovenaan in de middenmoot", stelt ze tot slot. DILEMMA 3 AANPASBAARHEID "Je moet je afvragen of het wel nodig is om je hele bestaande voorraad op nieuwbouwniveau te brengen. Dat zou bijvoorbeeld voor onze corporatie een enorme opgave zijn, want wij hebben relatief veel oud bezit", spreekt Walter als dilemma uit. Aanpasbaarheid is volgens haar ook het voeren van een goed doorstromingsbeleid. "Wij sturen op doorstroming en beschikbaarheid. Aan de ene kant zitten gezinnen te wachten op een geschikte woning en aan de andere kant zit een oude man alleen in een groot huis omdat zijn kinderen al lang het huis uit zijn en zijn vrouw is overle- den. Dan moet je als corporatie passende oplossingen kunnen bieden, vind ik. Bijkomend feit is dat je ook nog eens werkt aan de betaalbaarheid, want misschien kan die oude man de huur van dat grote huis maar net betalen van zijn pensioen en help je hem met een kleinere, goedkopere woning. Zo snijdt het mes aan twee kanten." Als tweede voorbeeld van aanpasbaarheid noemt Walter het project Ibisplein in Apeldoorn (lees de projectbeschrijving op pagina's 48 tot en met 51, red.). Bij de renovatie van die woningen is gekeken naar de plattegronden in combinatie met levensloopbestendigheid. "De woningen daar zijn vrij klein, maar een ingreep om de plattegronden te vergroten was absoluut niet rendabel te krijgen. Daarnaast hebben we besloten om geen extra voorzieningen voor ouderen aan te brengen, maar hebben hen gestimuleerd om op de begane grond te gaan wonen. Voor de op de verdieping gelegen woningen is een nieuwe doelgroep gekozen, namelijk jonge- ren. Dat heeft prima uitgepakt", zegt Walter trots. DILEMMA 2 Laat de bewoners maar de vraag formuleren, waarom niet