renda special energiesprong januari 2012column 25 column de enige juiste weg Renovatie is een ruim begrip. De interpretatie van renoveren loopt van `groot onderhoud' tot `hoogni- veaurenoveren'. Het eerste wordt al decennia uitgevoerd door de afdeling onderhoud en beheer. Het ander gaat de huidige kennis en ervaring van deze afdeling doorgaans te boven en vraagt om een interdisciplinaire en exploitatiegerichte aanpak. De `lage ambitie'-aanpak trekt een wissel op de woonlastenontwikkeling van de huurder en de finan- cierbaarheid van de corporatie. Ik ben dan ook van mening dat hoogniveaurenovatie bedrijfsecono- misch en maatschappelijk de enige juiste weg is. De noodzaak van renovatie, comfortverbetering en energiebesparing is duidelijk, maar hoe houden we deze opgave financierbaar op de lange termijn? De financieringsuitdaging voor de woningcorporatie komt primair voort uit de beperkte mogelijkheden voor huuraanpassing. De corporatie renoveert voor het welzijn van de huurder, en de huurder wil een fijne woonplek tegen betaalbare lasten, nu en in de toekomst. Maar de huurder zit niet direct te wach- ten op huuraanpassing, en de corporatie kan zich op termijn niet veroorloven ongelimiteerd te reno- veren en de financi?le voordelen bij de huurder te laten. Zonder een substanti?le vorm van dekking op de investeringen komt de renovatietrein tot stil- stand. Door verder te kijken dan de huur alleen en de integrale woonlasten van de huurder te beschouwen, ontstaat toekomstbestendigheid voor zowel huurder als verhuurder. Binnen de woonlas- ten is de energierekening een substanti?le compo- nent van de maandelijkse kosten. Als we in de busi- nesscase voor renovatie gebruik kunnen maken van de energielastendaling van de huurder na reno- vatie, dan komt er een extra dekking voor de inves- teringen en stijgt de financierbaarheid van de corporatie. De inzet van een eigen energie BV of Energy Service Company (ESCo) biedt de mogelijkheid om naast huur een extra cashflow te genereren uit de energielastendaling van de huurder. Door gebruik te maken van eigen energielevering aan huurders en te sturen op gewenste woonlasten, komt er een extra cashflow vrij ter dekking van de investeringen. Daarbij is het van belang om via de ESCo zeggenschap te houden over de energieta- rieven aan huurders, om zo op lange termijn te kunnen sturen op de gewenste woonlasten. Bijko- mend voordeel is dat de ESCo als onderdeel van de corporatie gespecialiseerde kennis en aandacht ontwikkelt voor ontwerp, realisatie en beheer van installaties. Dat leidt er vervolgens weer toe dat er een lerende organisatie ontstaat op het gebied van verduurzaming en renovatie, van ontwerp tot en met exploitatie. Hoogniveaurenovatie van bestaande en bewoonde woningen is een lastige opgave. De keuze voor lagere vormen van renovatie is verleidelijk, maar met een integrale aanpak waarin bedrijfseconomi- sche modellen, bewonerscommunicatie en techniek worden samengebracht, kunnen en worden er prachtige resultaten geboekt. Een en ander vraagt om nieuwe kennis en ervaring, maar corporaties zitten in hetzelfde bestel met vrijwel dezelfde verduurzamingsopgave. Werk samen, vraag en leer, want samen is leuker, sneller en goedkoper dan alleen. tekst ir. paul kengen, partner en directeur wonen & energie local Hoogniveau- renovatie is de enige juiste weg