De bouw is een traditionele sector. Innovatie verloopt even langzaam als moeizaam. Aannemers lijken weinig gecharmeerd van industrieel bouwen. De Verbouwshop in Tilburg wil door prefab bouwen een aanbouw in een week compleet kunnen bouwen, inclusief de installaties. Technisch is het uitgewerkt. Alleen de financiering moet nog rondkomen.
40 c R&D: Verbouwshop
Is een aanbouw net zoiets als een auto? Volgens Mark Spee wel. Hij is di-
recteur van de Verbouwshop. "Autofabrikanten kunnen effici?nt produce-
ren. Daar kunnen we in de bouw nog veel van leren. Neem het maken van
offertes. Toen ik nog een traditioneel bouwbedrijf had, leverden drie van de
tien offertes een opdracht op. Die zeven andere offertes zijn welbeschouwd
verloren tijd. Nu bied ik producten aan in mijn Verbouwshop. Mensen ko-
men hier naar toe en besluiten of ze wel of niet een aanbouw of een dak-
kapel willen. Het is net als de showroom van een autodealer. Die komt toch
ook niet bij de mensen thuis?"
Huiseigenaren kunnen door de Verbouwshop een aanbouw, opbouw, dak-
raam of dakkapel laten plaatsen. De laatste twee worden prefab geleverd.
Spee zou aan- en opbouwen ook het liefst prefab leveren, maar zover is
het nog niet. Wel heeft hij de bouwtijd voor aanbouwen sterk gereduceerd.
Die bedraagt nu twee tot twee-en-een-halve week, terwijl dat een paar jaar
geleden tweemaal zo lang was. De bouwkosten zijn met tien procent gere-
duceerd.
Hoe doet Spee dat? De sleutel ligt in specialisatie en organisatie. "Wij bou-
wen maar een paar dingen. Wie een schoorsteen wil hebben, moet niet bij
ons zijn. Door ons te specialiseren en steeds hetzelfde te doen, leren we
steeds beter en sneller te bouwen."
Deze aanpak heeft gevolgen voor onderaannemers als installateurs en stu-
kadoors. De Verbouwshop werkt met twee vaste installateurs, legt Spee
uit. "Het is belangrijk om goed op elkaar ingespeeld te zijn. Dan kun je snel-
ler de werkzaamheden op elkaar afstemmen. Bovendien ontstaat door
onze manier van werken routine, waardoor de installateur sneller kan wer-
ken. In de derde plaats leer je meest als je een taak vaak uitvoert. Daardoor
leren we eerder wat er sneller en effici?nter kan."
Een deel van de effici?ntie ligt in het beperken van het aanbod. Ook hier
gebruikt Spee de vergelijking met de auto-industrie. "Autoproducenten kij-
ken wat de meeste klanten willen. Daardoor is de keuze van modellen,
kleuren en accessoires beperkt. Als je iets bijzonders wil kan dat, maar
daar moet je dan extra voor betalen. Wij bouwers zijn gewend alles te bou-
wen wat de klant wenst. Maar waarom? Als we ons beperken tot een paar
soorten verwarming of wandafwerking, kunnen we die goedkoper leveren.
Ik denk dat je een klant best duidelijk kan maken waarom je het zo doet.
Zeker als je uitlegt dat de kosten hierdoor lager zijn."
Prefab
De huidige aanbouwen en opbouwen van de Verbouwshop worden tradi-
tioneel gebouwd met een fundament en gemetselde muren, maar Spee wil
aanbouwen, opbouwen en dakkapellen het liefst prefab gaan leveren. Dat
moet leiden tot een veel effici?ntere bouwwijze. "Dan kunnen we een aan-
bouw compleet leveren in drie of vier dagen, inclusief installatiewerk."
Dit biedt een mogelijkheid die voor de bouw geheel nieuw is, namelijk het
inruilen van een aan- of opbouw. "Een prefab aanbouw kun je makkelijk
verwijderen. Je maakt de muur weer dicht en het huis is weer in de oor-
spronkelijke staat hersteld."
Maar, wie zit er te wachten op een tweedehands aanbouw? "Vergis je niet",
zegt Spee, "Ik ben al gebeld door de gemeente Tilburg. Die heeft wel inte-
resse en dat is niet zo vreemd. Mensen hebben niet hun hele leven be-
hoefte aan een woning van dezelfde omvang. Als je kinderen hebt, heb je
meer ruimte nodig. Als ze de deur uit gaan, kun je met minder ruimte toe.
Nu moeten mensen verhuizen als ze een grotere of kleinere woning willen.
Maar wij kunnen er voor zorgen dat ze in hetzelfde huis blijven wonen door
het gedurende een aantal jaren wat groter te maken. Dan betalen ze bij-
voorbeeld meer huur of ze krijgen van ons geld terug, als ze de aanbouw
inruilen."
R&D: Verbouwshop
cBouwtijd radicaal verkorten
De bouw is een traditionele sector. Innovatie verloopt
even langzaam als moeizaam. Aannemers lijken weinig
gecharmeerd van industrieel bouwen. De Verbouwshop
in Tilburg wil door prefab bouwen een aanbouw in een
week compleet kunnen bouwen, inclusief de installaties.
Technisch is het uitgewerkt. Alleen de financiering moet
nog rondkomen.
cJan van den Berg
Bouwtijd radicaal verkorten
41 c R&D: Verbouwshop
dag maakt. Er is dus een grote partij nodig die de investering aankan voor
een fabriek en voor marketing. De producten kunnen door Verbouwshops
verkocht en geplaatst worden. Deze shops hoeven niet allemaal in ??n be-
drijf te zitten. Ik denk meer aan franchises, die samenwerken met lokale in-
stallateurs en andere onderaannemers. Ik ben overigens in gesprek met een
grote partij om te zien of we deze formule in praktijk kunnen brengen."
Voordat het zover is, gaat de Verbouwshop een nieuw type dakkapel intro-
duceren. "We hebben deze ontwikkeld met Plus Architecten uit Rotterdam.
Deze dakkapel is veel groter dan wat we in ons land gewend zijn. Daardoor
win je veel meer ruimte." De dakkapel is, uiteraard, een prefab product.
De kostenverlaging die Spee's bouwwijze met zich meebrengt wil hij maar
voor een klein deel doorgeven aan de klant. "Het grootste deel is nodig om
onze marge te verhogen. Die is in de bouw en installatiebranche zo laag,
dat we nauwelijks geld hebben om te innoveren. Dat moet veranderen. We
kunnen veel beter presteren, als we tot betere producten en werkwijzen
kunnen komen." b
Kijk voor meer informatie op www.verbouwshop.nl.
Prototype
Dat een prefab aanbouw geen loos hersenspinsel is, heeft Spee bewezen
met een prototype. "We hebben er een laten maken, die we kant en klaar
hebben aangevoerd en met een kraan geplaatst bij een woning. Dat bleek
goed te gaan."
Het betreft een constructie van ongeveer 3 bij 5,5 meter met een gewicht
van tien ton. De vloer bestaat uit een frame van staal met daarop een plaat
van zes centimeter dik beton. De binnenwanden bestaan uit platen van
gewikkeld karton in een honingraatvorm dat in hars is gedrenkt. Dit is licht
en zeer sterk. Deze platen zorgen dat het verband in de constructie blijft en
ze zorgen tevens voor een hoge isolatiewaarde.
De binnenkant bestaat uit gipsplaat. Er is een twee centimeter brede
spouw. Deze dient niet ter isolatie, maar om leidingen in onder te brengen.
De buitenkant kan in beginsel worden afgewerkt met ieder denkbaar ma-
teriaal. In de praktijk komt het neer op metselwerk, zegt Spee. "Want dat
willen Nederlanders nu eenmaal."
Er is maar ??n reden waarom de Verbouwshop nog geen prefab aanbou-
wen levert, zegt Spee. "Het kan alleen kosteneffectief als je er tientallen per
Prototype van een prefab
aanbouw van circa 3 bij 5,5
meter. De vloer bestaat uit
een stalen frame met daarop
een betonnen plaat, de
binnenwanden uit platen van
gewikkeld karton in een
honingraatvorm dat in hars
is gedrenkt. De buitenkant
kan worden afgewerkt met
verschillende materialen.
VERBOuWSHOP
Reacties